Osmanlı İmparatorluğunun duraklama dönemlerinin iç ve dış nedenlerinin maddeler halinde sıralandığı yazımız. XVII. Yüzyılda Osmanlı Devleti...
Osmanlı İmparatorluğunun duraklama dönemlerinin iç ve dış nedenlerinin maddeler halinde sıralandığı yazımız.
XVII. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin büyümesi durmuş, duraklama dönemi başlamıştır.
Duraklamanın Dış Nedenleri
Osmanlı Devleti, XVI. yüzyılın ikinci yarısından itibaren doğuda ve batıda aşamayacağı büyük devletlerle karşı karşıya gelmişti.
a. Doğuda yapılan savaşlar Safevî Devleti’ni bir tehlike olmaktan çıkaramadı.
b. Batıdaki ilerleyiş Malta seferi ve Kanunî’nin Zigetvar seferiyle durdu.
c. İnebahtı Savaşı’yla Osmanlılar’ın Akdeniz’deki üstünlüğü sona erdi.
d. Basra Körfezi ve Hint Okyanusu’nda Portekizliler’in dogu ticaret yolları üzerinde kurdukları egemenlik ortadan kaldırılamadı.
e. Kuzeyde Rusya (Altın Orda Devleti’nin yıkılmasıyla) giderek güçlendi ve Kırım Hanlığı üzerinde gün geçtikçe artan bir baskı politikası uygulamaya başladı.
f. Avrupa’da güçlü krallıklar kuruldu. Geniş sömürgeler elde edildi.
g. Rönesans ve Reform’un da etkisiyle önemli gelişmeler sağlandı. Teknolojideki gelişmeler sonucunda yeni silahlar, toplar, gemiler yapıldı. Avrupalı devletler bu gelişmelerle Osmanlılara karşı üstün duruma geçtiler.
Duraklamanın İç Nedenleri
a. Şehzadelerin taşrada yöneticilik yapma geleneğinin bozulması sonucu bilgi ve deneyimden yoksun olarak tahta çıkmaları
Her şeyin padişahın elinde olduğu Osmanlı Devleti’nde bu durum oldukça önemliydi.
b. Saray kadınları ve ocak ağalarının devlet işlerine karışması, beceriksiz kişilerin önemli görevlere getirilmesine yol açtı. Rüşvet ve yolsuzluk yaygınlaştı. Bunun sonucunda merkezi otorite sarsıldı. Halkın Devlete olan güveni ve bağlılığı azaldı.
c. Devlet giderlerinde herhangi bir kısıntıya gidilmemesi, ekonomik ve mali krizi daha da büyüttü.
d. XVII. Yüzyılda bütün Akdeniz ülkelerinde olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde görülen hızlı nüfus artışı sosyal yapının bozulmasına, işsizliğin artmasına ve ekonomik bunalımın büyümesine yol açtı.
e. Tımar sisteminde meydana gelen bozulma, tımarlı sipahi ordusunun bozulmasına yol açtı. Tımarlı sipahi sayısı azalırken, maaşlı asker sayısı arttı.
f. Yeniçeri Ocagı’na kanun ve geleneklere aykırı asker alındılından, ocak bozulmaya başladı.
g. Pozitif bilimlerin medrese programından çıkarılması, himaye ve rüşvetle müderris alınması vb. nedenlerle bilim alanında gerileme başladı.
h. Savaşların uzun sürmesi ya da yenilgiyle sonuçlanması sonucu hazine boşaldı.
ı. Kapitülasyonlar yüzünden devlet gelirleri azaldığı gibi, ekonomi de sarsıldı.
YORUMLAR