Pas nedir? Niçin bir takım yüzeyler pas meblağ? Paslanma vakası iyi mi gerçekleşir? Pas ve paslanma hakkında bilgi. PAS Madenlerin oksitle...
Pas nedir? Niçin bir takım yüzeyler pas meblağ? Paslanma vakası iyi mi gerçekleşir? Pas ve paslanma hakkında bilgi.
PAS
Madenlerin oksitlenince yüzeylerinde bağladıkları tabakaya «pas» denir. Ayrıca, türlü madenlerin pası ayrı ayrı renkte olur: Demir pası siyahımtırak kırmızı, bakır pası yeşil olur.
En hızlı paslanan maden demirdir. Havadaki su buharı ile oksijen, karbondioksit (karbon gazı) demiri çabucak paslandırır. Demir, bir katman pasla kaplandıktan sonrasında, havayla daha az temas etmiş olduğu için, bundan sonraki paslanması daha yavaş olur. Yalnız, uzun süre açıkta kalan bir demir parçasında pas yavaş yavaş madenin içine kadar işler, sonunda demir çürür.
Paslanma vakası, kimyada, «elektriksel pil», ya da «galvanik piller» kuramı ile açıklanır: Meydana gelen pasla (demirin oksidi ile) demir kısmı içinde elektriksel değerler değişmiş olduğu için bir gerilim farkı meydana gelir, bu gerilim farkından o bölümde bir elektrik akımı doğar. Bu akımla doğmuş olan iki kutup içinde iyon akımı başlar, oksijen iyonları bu şekilde derinlere kadar iner, metal halindeki demiri oksit haline getirir.
Paslanmayı, bu nedenle aşınmayı (korozyonu) önlemek için çok türlü tedbirler alınabilir. Bu tedbirlerin esası madenle hava temasını kesmektir. Bu sebeple maden yağlanır; üstü türlü boyalarla kaplanır; galvanizlenir (çinko ile kaplanır); havaya dayanıklı bir madenle elektrik yardımıyla kaplanır (nikelâj, kromaj). Su içinde kalan demir kısımlar (bilhassa gemilerin dip kısımları) üstüne «tutya» denilen çinko çubuklar eklenmiş olur.
Bir madenin üstündeki pası gidermek için benzin kullanılır. Pas benzinde erir, altından madenin kendisi çıkar. Pasları gidermek için daha başka kimyasal maddeler de vardır. Elbiselerdeki pas lekelerini çıkarmak için de türlü usuller kullanılır.
YORUMLAR