Rüzgarların oluşturduğu yer şekilleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu rüzgar aşındırması ve rüzgar biriktirmesi hakkında...
Rüzgarların oluşturduğu yer şekilleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer almış olduğu rüzgar aşındırması ve rüzgar biriktirmesi hakkında bilgiler.
Rüzgarlar aşındırma, taşıma ve biriktirme kanalıyla yeryüzünün biçimlenmesinde etkilerini gösterirler.
Rüzgarın biçimlendirici tesiri, kurak ve nebat örtüsünden yoksun bölgelerde daha fazladır. Çünkü buralarda toprak tanelidir, rüzgar tarafınca rahatlıkla yerinden sökülür, havalandırılarak göç eder. Bu yüzden rüzgarlar, en büyük etkilerini çöllerde gösterirler.
Rüzgar aşındırması : Rüzgarlar taşıyabildikleri kadar toz, kum, çakıl vb. maddeleri sürükleyip, havaya kaldırırlar. Böylelikle yerdeki taş parçacıklarını siler süpürürler. Bu süpürme sonucu kayaların oyuk bölgeleri boşalır. Kayalar göz göz olur. Rüzgarlar, koparıp taşıdıkları maddeleri kayaların yüzeylerine çarparlar. Bu çarpma sonucu kayaların yüzeyi giderek aşınır. Bu yolla oluşan yerşekillerinin en tanınmışı şeytan masasıdır.
Rüzgâr biriktirmesi : Kurak ve çıplak bölgelerde yel, süpürüp taşımış olduğu maddeleri, hızı kesilince ya da önüne bir engel çıkınca biriktirmeye başlar. Bu biriktirme sonucu oluşan şekiller içinde en mühimleri kumullar ve löslerdir.
Kumullar, rüzgarların biriktirdiği maddelerden oluşan tepeciklerdir. Kumullar zaman içinde yer değiştirirler. Kumullara çöllerde, kıyılarda ve yarı kurak bölgelerin gevşek yapılı arazilerinde rastlanır.
İnce tozların, çölden bozkıra doğru savrulması ve orada yığılması sonucu oluşan kaim toprak tabakasına lös ismi verilir. Lösler daha çok kum ile kireç taşından oluşmuş verimli topraklardır.
Türkiye’de çöl alanlarının olmaması sebebiyle, rüzgar aşındırması ve biriktirmesiyle oluşmuş yer şekillerine pek rastlanmaz.
YORUMLAR