1921 yılında Yunan ordularına karşı gerçekleştirilmiş olan Sakarya Savaşının nedenleri ve sonuçları ile ilgili maddeler halinde bilgi içeren...
1921 yılında Yunan ordularına karşı gerçekleştirilmiş olan Sakarya Savaşının nedenleri ve sonuçları ile ilgili maddeler halinde bilgi içeren yazımız.
SAKARYA SAVAŞI (23 Ağustos – 12 Eylül 1921)
Kütahya ve Eskişehir çarpışmalarında bir süre duraklamış olan Yunan Ordusu, Ankara’yı hedef alarak yeniden harekete geçince Türk ordusuyla karşı karşıya geldi.
Savaş 100 km’lik bir cephe boyunca 22 gün ve gece sürdü. Mustafa Kemal savaşı bizzat yönetti.
Birçok defa Türk savunma çizgisi bazı noktalarda parçalandı. Bunun üzerine Mustafa Kemal şu ünlü emrini verdi:
Bunun üzerine ordumuz yaygın bir savunma sistemi uygulamaya başladı. Yunan Kuvvetleri bir ara Ankara’ya oldukça yaklaşmış, top sesleri Ankara’dan duyulur olmuştu.
Her iki taraf da, ne pahasına olursa olsun savaşı kazanmak istediği için tarihin en kanlı savaşlarından biri oldu. Savaş sonunda Türk Ordusu’nda çok sayıda şehit ve yaralı vardı. Yunan Ordusu da mevcudunun yaklaşık yarısını kaybetti.
Çarpışma, Yunanlıların Sakarya’nın batısına atılmaları ve kovalanmaları ile son buldu.
Zafer tüm yurtta eşi görülmemiş bir heyecan uyandırdı. Sevinç gözyaşları içinde şenlikler yapıldı.
SAKARYA SAVAŞININ SONUÇLARI
1. Yunanlıların Sakarya yenilgisi, gerek Yunanistan’da, gerekse Avrupa’da büyük yankılar uyandırdı. Yunanistan’da, görüş ayrılıkları kamplaşmaya dönüştü. Yunan siyasal yaşamındaki kargaşa, Yunan ordusuna da yansıdı.
2. Anlaşma Devletleri’nin Yunanistan’a karşı tavırları tamamen değişti. Yeni bir saldırı için yardım isteyen Yunanlılara; Fransızlar, Türklerle barış yapmaları öğüdünü verdiler. İtalya ise daha önce Yunanistan’a karşı tavır takınmıştı.
3. Yunanlılar, Sakarya Savaşı’ndan önce güçlerini doruk noktasına çıkarmışlardı. Buna rağmen yenilince artık umutlarını kaybettiler. Hiç değilse Batı Anadolu’daki toprakları ellerinde tutabilmek amacıyla güçlü bir savunma hattı oluşturmaya başladılar.
4. Sakarya Savaşı’nın önemli sonuçlarından biri de Türk-İngiliz esirlerinin değiştirilmesine ait sözleşmenin imzalanmasıdır. Böylece Malta’ya sürülen Türklerin vatana dönmeleri sağlanmıştır.
5. Anlaşma Devletleri, TBMM’ye ateşkes önerisinde bulundular ve yeni barış koşulları önerdi.
6. TBMM, Mustafa Kemal’e Gazi’lik ünvanıyla Mareşallik rütbesini verdi. Diğer fedakâr komutanların da rütbeleri yükseltildi.
7. Ulusal Kurtuluş Savaşı’nda Türk ordusunun her başarısını, dış ilişkilerde yeni bir başarı izlemiştir. Sakarya Meydan Savaşı’m izleyen siyasi başarılar da şunlardır:
a. Kafkas Cumhuriyetleriyle Kars Antlaşması,
b. Fransızlarla Ankara Antlaşması imzalandı.
YORUMLAR