Birinci Dünya Savaşının sonunda Osmanlı Devleti ile imzalanan Sevr Barış Antlaşmasının maddeleri ve bu antlaşmanın önemi ve gelen tepkiler. ...
Birinci Dünya Savaşının sonunda Osmanlı Devleti ile imzalanan Sevr Barış Antlaşmasının maddeleri ve bu antlaşmanın önemi ve gelen tepkiler.
SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (10 Ağustos 1920)
I. Dünya Savaşı bitince yenen devletler, yendikleri devletlere diledikleri koşulları kabul ettirerek barış antlaşmaları imzaladılar.
Osmanlı Devleti ile yapılacak barış antlaşması en sona bırakıldı.
Bunun birinci nedeni, Anlaşma Devletleri’nin, Osmanlı Devleti’ni nasıl paylaşacakları konusunda henüz tam anlaşamamış olmaları;
Diğer nedeni ise, Mondros Ateşkesinin bir barış antlaşması gibi kesin sonuçlar doğurmasıydı.
Anadolu Hareketinin giderek güçlenmesi üzerine de bir an önce İstanbul Hükümeti ile barış antlaşması, yapma yoluna gittiler. Böylece, İstanbul Hükümeti’nin otoritesinin güçleneceğine ve Anadolu direnişinin sona ereceğine inanıyorlardı.
İtalya’nın San Remo kentinde düzenlenen toplantıda Osmanlı Devleti ile yapılacak barış antlaşmasının esasları belirlendi.
Barış şartlarını kabul ettirmek amacıyla ingilizlerce desteklenen Yunan birlikleri, saldırıya geçirildi. Yunanlılar başta Bursa olmak üzere pek çok yeri ele geçirdiler. Öte yandan Trakya’da da saldırıya geçerek burayı işgal ettiler.
Bu gelişmeler üzerine İstanbul Hükümeti olağanüstü bir kurul toplayarak San Remo taslağının kabul edilmesinden başka çare olmadığına karar verdi.
Bunun üzerine Paris’e giden Damat Ferit, Sevr Banş Antlaşması’nı imzaladı (10 Ağustos 1920).
Osmanlı Devleti’nin yok olması anlamına gelen bu antlaşma yürürlüğe girmemiştir; ama onun içeriğinin bilinmesinde yarar vardır.
Sevr Antlaşması’nın içeriği
1. Osmanlı Devleti’nin ülkesi, İstanbul dolayları ve Anadolu’nun küçük bir bölümü ile sınırlandırılıyordu. .
2. Boğazlar, her zaman bütün devletlerin gemilerine açık tutulacaktı. Türklerin hiç etkisi bulunmayan uluslararası bir komisyon, Boğazları yönetecekti.
3. Ege Bölgesi’nin büyük bir bölümü İzmir kentiyle birlikte Yunanlılara veriliyordu. Ayrıca Trakya’nın büyük bir bölümü de Yunanlıların olacaktı.
4. Doğu Anadolu’da iki yeni devlet kurulacaktı.
5. Antalya ve Konya ile İçbatı Anadolu’nun derinliklerine kadar, İtalyanların nüfuzu altına girecekti.
6. Adana, Malatya ve Sivas dolaylarını birleştiren bölgeler Fransız nüfuzu altına konuluyordu.
7. Osmanlı Devleti sınırları içinde bulunan Arap ülkeleri, İngiliz ve Fransızlar arasında paylaştırılıp manda altına alınıyordu.
8. İç güvenlik için en çok 5.000 kişilik bir ordu kurulabilecekti. Bu ordudâ ağır silahlar bulunmayacaktı.
9. Ekonomik, mali, adli kapitülasyonlar en aşın biçimde yeniden kurulacaktı.
10. Azınlıklara çok geniş haklar verilecekti.
11. Anlaşma hükümlerine Osmanlı Devleti uymazsa, İstanbul da alınacaktı.
Sevr Antlaşması’na Karşı Tepkiler
YORUMLAR