Mevlit’in yazarı olan Türk-İslam elaminin en ünlü şairlerinden biri olan Süleyman Çelebi yaşamı ve eserleri hakkında bilgiler. SÜLEYMAN ÇEL...
Mevlit’in yazarı olan Türk-İslam elaminin en ünlü şairlerinden biri olan Süleyman Çelebi yaşamı ve eserleri hakkında bilgiler.
SÜLEYMAN ÇELEBİ (? – 1422)
Türk – İslâm dünyasının çok tanınmış bir din şairi, «Mevlit»in yazarıdır. Pek çok kaynaklarda ve halk içinde «Süleyman Dede» unvanı ile de anılır. Soyu hakkında kati bir bilgi yoksa da, dedesinin Şeyh Mahmut, babasının Ahmet Paşa isminde kimseler olduğu yolunda rivayetler vardır. Doğum tarihî de bilinmemekte; ama 1359-1364 yılları içinde dünyaya geldiği tahmin edilmektedir.
Süleyman Çelebi Bursalıdır. Ufak yaşından bu zamana kadar çok güçlü bir din eğitimi ve öğretimi görmüştü. İlk gençlik yıllarında, Bursa’ da pek büyük itibarı olan, Buharalı Şeyh Emîr Sultan’ın yanında okudu, sonrasında Ulucami’ye imam oldu.
Süleyman Çelebi’nin «Mevlit»i, Ulucami’ deki dini bir münakaşa sonucunda yazdığı söylenir. İranlı bir vaizin, bigün Kuran’daki bir âyeti ele ile birlikte, Hz. Muhammed’le diğeri peygamberler içinde hiçbir üstünlük olmadığını ileri sürmesi üstüne, bu vakadan çok duygulanan Süleyman Çelebi «Vesîletü’n-Necât»ı, halk içinde özetlemek gerekirse «Mevlit» diye anılan eserini yazmıştır.
Süleyman Çelebi’nin eserinin görmüş olduğu rağbete imrenen pek çok ozan, ona benzetiler (nazireler) yazmışlarsa da, ekranda görülen pencereden hiçbiri «Vesîletü’n-Necât»ın ulaşmış olduğu hedefinize varamamışlardır. Bundan dolayı edebiyat kitapları «Mevlit»i «sehl-i mümteni»ye (çok kolay gözüktüğü halde taklidi olanaksız eserlere) örnek olarak gösterirler. Yalnız, bugün dinî törenlerde okunan Mevlit’le, Süleyman Çelebi’nin kaleminden çıkmış olan «Mevlit» içinde fazlaca fark vardır. Türk milletinin toplumsal ruhu, «Mevlit»in bir takım yerlerini zaman içinde değiştirmiş; onda bir takım söyleyiş farkları, hatta çıkarmalar, eklemeler yapmıştır.
Süleyman Çelebi Bursa’da yaşamış, orada ölmüştür. Mezarı Çekirge yolu üzerindedir.
YORUMLAR