hoşgörü isim Fransızca tolérance 1 . Hoşgörü. 2 . teknik İşlenmiş bir parçanın yapım ölçüsünde olabilecek özür oranı. ...
hoşgörü
isim Fransızca tolérance
1 . Hoşgörü.
2 . teknik İşlenmiş bir parçanın yapım ölçüsünde olabilecek özür oranı.
Sebep: Düzenlendi
TOLERANS a. (fr. tolĞrance) Başkalarının, kendisinden değişik düşünme ve yaşama biçimleri olmasını kabul eden kimsenin tutumu; hoşgörü, hoşgörme: Siz. değişik düşüncelere, yaşam tarzlarına hoşgörü göstermeyi öğrenmelisiniz.
—Bağışıkbil. Bir antijenle ilk temasın yarattığı bağışıklık felcinden ileri gelen ve bazı antijenlere karşı bağışıklık tepkisi yokluğu biçiminde beliren tepkisizlik. (Bk. ansikl. böl.)
—Parac. Gerçek ağırlık ve ayarlarla, yasal ağırlık ve ayarlar içinde, kabul edilebilecek fazla ya da tamamlanmamış en yüksek fark. (Bk. ansikl. böl.)
—Ziraat. Bir gübrenin, ihtiva ettiği bir elementin beyan edilen miktarıyla, çözümleme sonucu bulunan miktarı arasındaki kabul edilebilir fark.
—Teknol. Ölçülen bir değerin doğru sayılabilmesi için içinde bulunması gerektiği, kuramsal bir büyüklüğe bakılırsa tanımlanmış aralık. (Bk. ansikl. böl. Mak. san.) || Hoşgörü vermek, bir kotun toleransını ya da bir parçanın toleranslarını belirlemek.
—ANSİKL. Bağışıkbil. Hoşgörü olgusu, 1953'te Billingham, Brent ve Medawar tarafınca deneysel olarak ispatlanmıştır. Doğumdan derhal sonrasında başka farelerin alojenik hücreleri şırınga edilen alıcı farelerin, verici farelerden alınan grefleri atamaz, red edemez duruma geldikleri görülmüştür Bir bağışıklık toleransı durumunun indüklenmesi, antijenin yapısına, ya ğunluğuna, organizmaya sokulma yoluna ve konağın genetik karakterlerine bağlıdır. Bağışıklık toleransı, dolaşımda antikor üretiminin yokluğu ile kendini gösterebil diği şeklinde, hücre aracılığı ile gelişen bağışıklık tepkimesinin yokluğu ile de belırebilir. Bugün kabul edilen varsayım, bazı immünokompetan hücre klonlarının engellenmesi ya da tahribi olasılığıdır.
—Mak. san. Aynı nominal kota haiz iki parçanın birleştirilmesi bir geçme oluşturur. Bu kotların toleranslarının karşılıklı durumlarına bakılırsa geçme boşluklu, sıkı ya da belirsiz, şu demek oluyor ki kimi süre boşluklu, kimi süre da sıkı olabilir.
Hoşgörü standartları, parçaların çeşitli boyutları için, işlevlerine ve istenen işleme duyarlığına bağlı olarak, işleme esnasında nominal ölçü üstünde kabul edilebilecek hataların değerlerini belirtir. Bu boyutlar 20 °C ısı için geçerlidir. Hoşgörü bir parçanın boyutunun içinde bulunması gerektiği iki sınır arasındaki fark olduğundan, bu boyutun tanımlanabilmesi için, nominal ölçüye bakılırsa bu sınırların belirlenmesi yeterlidir. Tüm toleranslar mikrometre cinsinden anlatılır. Her biri ayrı bir duyarlık kalitesine denk düşen 16 hoşgörü öngörülmüştür.
Nominal kot ile maksimum (ya da minimum) sınır arasındaki cebirsel farka sapma adı verilir. Sıfır sapma çizgisi ya da sıfır çizgisi, nominal kota denk düşen çizgidir
.
—Parac. Ayar toleransı, mutlak kıymet ya da yasal ayarın kesri olarak anlatılır. Ayar toleransı, ayann kendisi şeklinde, şu demek oluyor ki alaşım miktarının kesri olarak tespit edilir. Böylece, mesela gümüş alaşımlı yasal ayarı 900 milyem ve yasal ağırlığı 25 g olan bir para, 5 milyem fazla ya da tamamlanmamış bir ayar toleransı, 10 milyem fazla ya da tamamlanmamış bir ağırlık toleransı ile, 895 ve 905 milyem içinde bir ayara; 24,75 ve 25,25 g içinde bir ağırlığa haiz olacaktır Bu değişim sınırları ötesinde paralar makbul sayılmaz, çünkp ya ağırlıklarının yada ayarlarının yüksek ya da düşük olması sebebiyle hoşgörü dışı bırakılırlar.
—Bağışıkbil. Bir antijenle ilk temasın yarattığı bağışıklık felcinden ileri gelen ve bazı antijenlere karşı bağışıklık tepkisi yokluğu biçiminde beliren tepkisizlik. (Bk. ansikl. böl.)
—Parac. Gerçek ağırlık ve ayarlarla, yasal ağırlık ve ayarlar içinde, kabul edilebilecek fazla ya da tamamlanmamış en yüksek fark. (Bk. ansikl. böl.)
—Ziraat. Bir gübrenin, ihtiva ettiği bir elementin beyan edilen miktarıyla, çözümleme sonucu bulunan miktarı arasındaki kabul edilebilir fark.
—Teknol. Ölçülen bir değerin doğru sayılabilmesi için içinde bulunması gerektiği, kuramsal bir büyüklüğe bakılırsa tanımlanmış aralık. (Bk. ansikl. böl. Mak. san.) || Hoşgörü vermek, bir kotun toleransını ya da bir parçanın toleranslarını belirlemek.
—ANSİKL. Bağışıkbil. Hoşgörü olgusu, 1953'te Billingham, Brent ve Medawar tarafınca deneysel olarak ispatlanmıştır. Doğumdan derhal sonrasında başka farelerin alojenik hücreleri şırınga edilen alıcı farelerin, verici farelerden alınan grefleri atamaz, red edemez duruma geldikleri görülmüştür Bir bağışıklık toleransı durumunun indüklenmesi, antijenin yapısına, ya ğunluğuna, organizmaya sokulma yoluna ve konağın genetik karakterlerine bağlıdır. Bağışıklık toleransı, dolaşımda antikor üretiminin yokluğu ile kendini gösterebil diği şeklinde, hücre aracılığı ile gelişen bağışıklık tepkimesinin yokluğu ile de belırebilir. Bugün kabul edilen varsayım, bazı immünokompetan hücre klonlarının engellenmesi ya da tahribi olasılığıdır.
—Mak. san. Aynı nominal kota haiz iki parçanın birleştirilmesi bir geçme oluşturur. Bu kotların toleranslarının karşılıklı durumlarına bakılırsa geçme boşluklu, sıkı ya da belirsiz, şu demek oluyor ki kimi süre boşluklu, kimi süre da sıkı olabilir.
Hoşgörü standartları, parçaların çeşitli boyutları için, işlevlerine ve istenen işleme duyarlığına bağlı olarak, işleme esnasında nominal ölçü üstünde kabul edilebilecek hataların değerlerini belirtir. Bu boyutlar 20 °C ısı için geçerlidir. Hoşgörü bir parçanın boyutunun içinde bulunması gerektiği iki sınır arasındaki fark olduğundan, bu boyutun tanımlanabilmesi için, nominal ölçüye bakılırsa bu sınırların belirlenmesi yeterlidir. Tüm toleranslar mikrometre cinsinden anlatılır. Her biri ayrı bir duyarlık kalitesine denk düşen 16 hoşgörü öngörülmüştür.
Nominal kot ile maksimum (ya da minimum) sınır arasındaki cebirsel farka sapma adı verilir. Sıfır sapma çizgisi ya da sıfır çizgisi, nominal kota denk düşen çizgidir
.
—Parac. Ayar toleransı, mutlak kıymet ya da yasal ayarın kesri olarak anlatılır. Ayar toleransı, ayann kendisi şeklinde, şu demek oluyor ki alaşım miktarının kesri olarak tespit edilir. Böylece, mesela gümüş alaşımlı yasal ayarı 900 milyem ve yasal ağırlığı 25 g olan bir para, 5 milyem fazla ya da tamamlanmamış bir ayar toleransı, 10 milyem fazla ya da tamamlanmamış bir ağırlık toleransı ile, 895 ve 905 milyem içinde bir ayara; 24,75 ve 25,25 g içinde bir ağırlığa haiz olacaktır Bu değişim sınırları ötesinde paralar makbul sayılmaz, çünkp ya ağırlıklarının yada ayarlarının yüksek ya da düşük olması sebebiyle hoşgörü dışı bırakılırlar.
Kaynak: Büyük Larousse
Bir parçayı işlerken teknik olarak tam seviyede çıkarılması imkânsızdır. İşi meydana getirecek şahıs çok hünerli, makine ve kullanılan takımlar ne kadar kırılgan olursa olsun meydana getirilen işlem sonrası tam ölçü sağlanamaz. Bir parçayı işlerken tam ölçünün yanında verilen kabul edilebilir sapma miktarları verilir. Bu sapma miktarı artı ve eksi yönde maksimum değerler olup bu değerlerin içinde meydana getirilen işlemeler uygun kabul edilir. Verilen bu değerlere hoşgörü denmektedir. Parçanın tam ölçüsüne nominal kıymet denir. Maksimum kıymet ile nominal kıymet arasındaki farka üst sapma (+ hoşgörü), minimum kıymet ile nominal kıymet arasındaki farka ise alt sapma (- hoşgörü) denir. Örnek vermek gerekirse; 10±2 dendiğinde 8 ile 12 birim içinde çıkan işlem sonucu kabul edilebilir değerdir anlamı çıkar. Bir iş parçası işlenirken tüm şartlar aynı olmasına rağmen birebir aynı kıymet sağlanamaz. Arada mikron kadar olsa da bir fark kesinlikle vardır. Toleransların yanında sapmalar, alıştırma ve yüzey işleme değerleri de parçanın işlenmesinde kullanılmaktadır.
Parça üstünde tam ölçü işlenememesi alttaki sebeplerden lanmaktadır.
İmalatta kullanılan makinenin hassasiyeti
Makinede kullanılacak takımın hassasiyeti
Ölçü Aletinin hassasiyeti, doğruluğu ve kalibrasyonundan lı farklar
Çevre koşullarından lı (Isı ve Işık) farklar
Kişisel Hatalardan lı farklar
İşlenecek parçadan lı farklılıklar
Bir parçanın tam ölçüsünde yakın işlenebilmesi gereksiz olmakla birlikte yüksek maliyetlere sebep olmaktadır. Bu maliyetlere katlansak bile hızla gelişen teknolojinin imkânları buna yetmeyecektir. Yüksek maliyetler oluşturmadan parçanın sorunsuz montajına ve çalışmasına kafi gelecek değerler ve hata miktarları toleransların kullanımını mecburi kılmıştır. Eğer toleransı parçanın işleyişine ve montajına engel teşkil edecek şekilde büyük aralıklarda seçersek parçayı hurdaya atma riskiyle karşı karşıya kalabiliriz. Parçalar çok ufak hoşgörü aralıklarında çok iyi performans sağlarken maliyet yükselirken, büyük hoşgörü aralıklarında da montajlayamama ve çalışmama riskiyle karşı karşıya kalabiliriz.
Toleranslar fotoğraf üstünde her seviyede ve işlenecek yüzeyde belirtilir. Toleranslar yardımıyla kullanılan ürünlere standartlaştırma uygulaması kolay olmakla beraber orijinal ürünlerin yanında denk ürün oluşturulması da kolaylaşmıştır. Doğrusu arabamızın bir parçası bozulduğunda satıcı size orijinal mi yoksa denk mi vereyim diye sorması bu toleransların etkili bir halde kullanımından lanmaktadır. Aynı parçayı orijinal takacak dahi olsanız bu parçalar belirli hoşgörü dâhilinde üretilmiş benzer parçalardır. Doğrusu sorunsuz montajlanabilecek ve çalışabilecek toleranslar dâhilindedir.
YORUMLAR