Hem hoş kokulu hem de leziz bir meyve olan çilek ile ilgili olarak genel bilgilerin ve çileğin içinde bulunan maddeler. Hoş kokulu, pembe re...
Hem hoş kokulu hem de leziz bir meyve olan çilek ile ilgili olarak genel bilgilerin ve çileğin içinde bulunan maddeler.
Hoş kokulu, pembe renkli bir meyvadır. Çiğ yenildiği benzer biçimde reçel ve marmelât da yapılır.
Gülgiller familyasından olan çilek senelik, otsu bir bitkidir. Yapraklarının diplerinde çıkan incecik uzantılar çileğin toprak üstü sürünücü saplarıdır. Bunların boğum yerlerinden toprağa dokunan kısımlarından ek kökler çıkar. Yazın toprak üstü kısımları kurur, toprak altı gövdesi kışın da yaşar. Bahar ulaşınca uzun ve sürünücü toprak üstü sapları tekrardan çıkar. Ak, minik çiçekler açar.
Çilek meyvası «çiçek tablası»’nın şekerli ve sulu bir gıda maddesiyle dolmasından meydana gelir. Yediğimiz, bu yalancı meyvadır. Aslolan meyva çileğin üstündeki siyah birer nokta benzer biçimde duran minik çekirdeklerdir.
Çileğin irili ufaklı, kokulu, kokusuz, yabani ya da hususi olarak yetiştirilen bir sürü türleri vardır. «Dağ çileği» minik, fakat güzel kokuludur. «Frenk çileği» ise koyu kırmızı renktedir, orta boy bir cevize yakındır, fakat pek kokusu yoktur, tadı da mayhoştur. En iyi cinsi «Osmanlı çileği»dir. İstanbul’da yetişen bu çilek hem hoş kokulu, hem de kırmızıdır. Ondan sonrasında «Ereğli çileği» gelir. Bu tür çilekler daha sert, daha kırmızıdır. «Arnavutköy çileği» denilen tür de makbul sayılan çileklerdendir. Hem güzel kokuludur, hem suludur.
Çilek çok narin bîr bitkidir, yağmurdan acele bozulur, daha çok kurak yerlerde, killi, kumlu, kırmızı topraklarda iyi yetişir. Çelikleme yolu île üretilir.
Avrupa’da çok eski zamanlardan bu zamana kadar yabani çilek biliniyordu. Fakat bu çileğin yetiştirilip ıslah edilmesi ama XVI. yüzyılın sonlarına rastlar. Bununla birlikte en iyi çilekler memleketimizde yetiştirilir.
Çilek- % 90 su, % 6 şeker, % 3 selüloz ve yağlar, % 1 de proteinli maddelerden meydana gelmiştir. 100 gr. çilekte 41 kalori vardır.
Çileğin başlıca özelliği de şeker hastaları tarafınca korkusuzca yenilebilmesidir. Fakat böbreklerinde taş ve kum olanlara çok oranda çilek yememeleri tavsiye edilir.
Çilekte bolca oranda A, Bı, B2 vitaminleri, potasyum, kalsiyum, fosfor, kükürt, magnezyum, sodyum ve demir de vardır.
YORUMLAR