Göktürk Devletinin özelliklerinin maddeler halinde yazılmış olduğu Göktürk Devleti hakkında bilgilendiren yazımız. • Hun Devleti’nin parçala...
Göktürk Devletinin özelliklerinin maddeler halinde yazılmış olduğu Göktürk Devleti hakkında bilgilendiren yazımız.
• Hun Devleti’nin parçalanmasından sonrasında Orta Asya’daki Türkler Avarlar’ın egemenliğine geçmişti. Bumin Kağan, 552’de Avarlar’a karşı ayaklanarak Göktür Kağanlıgı’nı kurdu.
• Göktürkler, Kağanlık düzeyine şadlık ve yabguluk aşamalarından geçerek ulaştılar. Şadlık, hanedan mensubu askerî komutanlara verilen unvandır. Yabguluk ise, devletin mühim bir kısmını elinde tutan yarı bağımsız hükümdarlık unvanı olarak kullanılmıştır.
• Göktürkler yazıyı kullanan ve kendilerine “Türk” diyen ilk kavimdir.
• İpek Yolu’na haiz olma mücadelesi Göktürk, Bizans ve Sâsânileri sık sık karşı karşıya getirmiştir.
• Bumin Kağan ölümünden ilkin Göktürk Kağanlığı’nı ikiye ayırmış, garp kısmını kardeşine bırakmıştı. Ölümünden sonrasında iktidar mücadelesi başladı.
• Çinlilerin de bu mücadeleyi körüklemesi sonucu GöktürK Kağanlığı iyice zayıfladı ve siyasal birlik bozuldu.
• Kutluk Han 681’den itibaren Göktürkleri tekrardan bir araya getirerek 2. Göktürk Kaganlıgı’nı kurdu. Bundan dolayı bu devlete Kutluk Devleti de denir. Bu Kağanlığın en parlak periyodu Bilge Kağan, Kültigin ve Vezir’ Tonyukuk zamanlarıdır.
• Devletin zayıflaması üstüne Türk boylarından Basmıllar, Karluklar ve Uygurlar isyan ederek 742’de Göktürk Kaganlığı’nı yıktılar.
• Göktürklerden günümüze kalmış en mühim eserler Orhun Kitabeleri’dir. Bu kitabeler Türk tarih ve edebiyatının ilk yazılı belgeleridir.
YORUMLAR