Himalaya Dağları ile ilgili olarak genel ve ansiklopedik bilgilerin yer aldığı yazımız. Himalaya Dağları nerededir ve özellikleri nelerdir? ...
Himalaya Dağları ile ilgili olarak genel ve ansiklopedik bilgilerin yer aldığı yazımız. Himalaya Dağları nerededir ve özellikleri nelerdir?
Dünyanın en yüksek dağ zinciridir. «Himalaya» sözü, Sanskritçe’de «kar evi» anlamına gelir. Himalayalar Tibet’le Hindistan arasındadır, uzunluğu 2.200 kilometreyi bulur. Genişliği de 150 – 250 km. arasında değişir. En yüksek yeri Everest Tepesi’dir.
Himalaya Dağları Pamir Yaylası’ndan başlar. İndus ırmağından, doğuda Brahmaputra ırmağına kadar büyük bir yay çizer. Pamir Yaylası aynı zamanda Hindukuş, Karakurum ve Tanrı Dağları’nın da başladığı yerdir. Hindukuş Dağları doğuya doğru uzanır, Karakurum Dağları Himalayalar’a bitişik olarak güney doğuya, Tanrı Dağları da Taklamakan Çölü’nün kuzeyinden doğuya doğru uzanır.
Himalayalar 1 ) Büyük Himalaya, 2) Küçük Himalaya, 3) Dış Himalayalar olmak üzere üçe ayrılır. Büyük Himalayalar, bu dağ zincirinin kuzeydeki kesimidir. Ortalama yüksekliği 6.000 m. yi geçen Himalayalar’ın Everest (8.882 m.), Kin Çin Junga (8.580 m.), Dapsang (8.618 m.) gibi yüksek tepeleri bu kesimdedir. Küçük Himalayalar, bu kesimle yakından ilgilidir, dağların orta kısmını meydana getirir. Dış Himalayalar ise ova ile Küçük Himalayalar arasındaki kesimdir. Buranın ortalama yüksekliği 1.000 -1.300 m. arasındadır, Himalayalar’ın eteği durumundadır
Himalaya Dağları’ndaki birçok buzulun zamanla geriledikleri görülmüştür. Everest’in kuzey cephesinde bulunan Rongbuk Buzulu 5.000 m. de son buluyor. Bir başka önemli buzul olan Kyetrak ise 4.500 m. ye kadar inmiştir. Kin Çin Junga kesimindeki dağlardaki buzullar arasında 4.000 m. ye kadar inenler vardır. Himalayalar’daki buzullar arasında 2.500 m. ye kadar inenlere seyrek rastlanır. Bunlara karşılık, Avrupa’daki buzulların 900 -1.500 m. ye kadar indiği düşünülürse Himalayalar’daki buzulların iyiden iyiye gerilemiş olduğu görülür.
Himalayalar’ın iklimi yer yer büyük değişiklikler gösterir. Dağların 2.000 m. yüksekliğinde olan kesimlerinde sıcaklık oldukça azsa da aynı yükseklikteki vadilerde sıcaklık daha çoktur. Yükseklere çıkıldıkça sıcaklık ortalaması gittikçe azalır.
Himalayalar Hindistan’ın iklimine büyük etki yapar. Hindistan Yarımadası’nı kuzeyde bir duvar gibi çevreleyen Himalaya Dağları Hint Okyanusu’ndan esen nemli rüzgârları, yağmur bulutlarını tutarak ülkeye geniş ölçüde yağmur yağmasına yol açar. Himalayalar’ın güney eteklerindeki ormanlar bundan dolayı büyük ölçüde yağmur alır. Yağmur oranı doğuda batıdakinden daha çoktur
Doğu Himalayalar’da kışın kar sınırı 1.800-2.000, Batı Himalayalar’da 1.500 m. dir. Geçitler hazirana kadar kapalı kalır. Bu büyük dağ zincirinin devamlı kar sınırı ise 4.500 -5.000 m. den başlar. Birçok kesimlerde kar eylülde yağmaya başlar.
Dağların denizden pek o kadar yüksek olmayan kesimleri bitki ve hayvan* çeşitleri bakımından zengindir. Hindistan’a doğru olan kesimlerde fil, kaplan, pars, gergedan yaşar. Himalayalara öz hayvanların başında çeşitli ayılar, yaban kedileri, köstebek ve kuşlar gelir. Vaşak, yaban eşeği, misk geyiği ise Tibet’e bakan kesimde yaşayan hayvanlar arasındadır. Ormanlık bölgelerde yaban köpeğiyle yaban domuzuna rastlanır. Himalayalar’daki kuş çeşitleri çok zengin olduğu gibi 2.500 m. yüksekliklere kadar da piton yılanları bulunur. Dağların yüksekliği arttıkça hayvan cinsi ve sayısı azalır. Yalnız kuşların 6.000 m. yi geçen yüksekliklerde bile yaşadığı görülmüştür.
Himalayalar’ın 2.000 m. ye kadar olan kesimleri, hele doğuda, sık ormanlarla kaplıdır. Bazı yerlerde 4.000 m. ye kadar ormanlara rastlanır. Yükseklik arttıkça ormanlar görülmez olur, bitki çeşitleri de gittikçe azalır.
YORUMLAR