Hoca İshak Efendi kimdir ve ne yapmıştır? Hoca İshak Efendi hayatı, biyografisi ve bilime katkıları hakkında bilgi. Hoca İshak Efendi Hoca İ...
Hoca İshak Efendi kimdir ve ne yapmıştır? Hoca İshak Efendi hayatı, biyografisi ve bilime katkıları hakkında bilgi.
Hoca İshak Efendi
Hoca İshak Efendi; el-hac el-hafiz İshak efendi olarak da bilinir (d. 1774 ?, Yanya [bugün İoânnina, Yunanistan] – ö. 1834, Süveyş [bugün Mısır’da]), yüksek matematik ve modern fiziğin Osmanlı Devleti’nde tanınmasında etkili olan bilgindir.
Yahudi bir ailedendi. Sonradan Müslümanlığı benimsedi. İstanbul’a giderek orada özel hocalardan matematik dersleri aldı. İbranice, Rumca, Arapça, Farsça ve Fransızca öğrendi. 1816’da Mühendishane-i Berri-i Hümayun’da riyaziye (matematik) hocası oldu. 1824’te bu görevine ek olarak Divan-ı Hümayun baştercümanlığına getirildi. 1829’da tercümanlık görevinden alınarak İstanbul’dan uzaklaştırıldı. Döndükten sonra mühendishanedeki hocalık görevini sürdürdü. 1830-31’de başhocalığa yükseldi. Kutsal yapıların onarımı göreviyle gönderildiği Hicaz’dan dönerken Süveyş’te öldü.
Modern matematik, fizik ve mekaniğe ilişkin yapıtları, Batı dillerinden Osmanlıca terim karşılıklarını vererek çeviren Hoca İshak Efendi’nin, matematik ve doğa bilimleri üzerine kaleme aldığı Mecmua-i Ulûm-i Riyaziye (1831-34, 4 cilt), Batı’nın yüksek matematik ve modern fiziğini ilk kez Osmanlı bilim dünyasına tanıtması bakımından oldukça önemlidir. Öteki yapıtları arasında, Usûlü’s-Sıyaga (ty), Tuhfetü’l-Ümera (.1827), Usülü’l-İstihkâmat (1834) ve Aksü’l-Ümera fi Ahzi’z-Zevaya (1834) sayılabilir.
YORUMLAR