Hz. İsa ne zaman vaftiz edilmiştir? Hristiyan inancında Hz. İsa’nın vaftiz edilmesi, bu konunun sanata yansımaları hakkında bilgi. Hz. İsa’n...
Hz. İsa ne zaman vaftiz edilmiştir? Hristiyan inancında Hz. İsa’nın vaftiz edilmesi, bu konunun sanata yansımaları hakkında bilgi.
Hz. İsa’nın Vaftiz Edilmesi
İsa’nın Vaftiz Edilmesi, Hristiyan sanatının yaygın konularından biridir. Çoğunlukla İncil’lerde anlatılan iki olayı içine alır: İsa’nın Şeria (Ürdün) Irmağında Vaftizci Yahya tarafından vaftiz edilmesi ve bunun ardından Kutsal Ruh’un bir güvercin biçiminde gözüktüğü sırada Tanrı’nın sesinin İsa’yı Oğul ilan etmesidir.
İlk kez 3. yüzyıla ait Roma katakomb resimlerinde rastlanan bu sahne ikili anlatımı ve ikonografik önemi nedeniyle Hristiyan sanatının bütün evrelerinde hem kiliselerin iç mekânlarında, hem de başka sanat yapıtlarında yaygın biçimde işlendi. 12. yüzyıla değin bütün Avrupa’daki vaftiz tasvirlerinde, yürürlükteki kilise kuralları uyarınca, İsa beline ya da omuzlarına kadar suyun içinde gösterildi. Yahya’nın bir eli İsa’nın başının üstündeydi. Kompozisyonun üst bölümünde, güvercin görünümüne bürünmüş Kutsal Ruh yer alıyordu. Bazı örneklerde güvercinin üstünde tek ya da bir çift el (Tanrı’nın eli) gözüküyordu. Kompozisyonda meleklerin de bulunması, İncil metinlerinden çok ayin geleneğinden kaynaklanıyordu; melekler, vaftiz ayini sırasında piskoposa yardım eden diyakozların görevini yerine getiriyordu.
Şeria Irmağı ile yaralı ejderha figürleri 12. yüzyıl öncesinde rastlanan başka öğelerdi. Şeria Irmağının kişileştirilmesi büyük olasılıkla ilkçağın ırmak tanrısından izler taşıyordu. Daha ender görülen yaralı ejderha ise kötülüğün vaftizle yok edilmesini simgeliyordu. 12. yüzyıldan sonra değişen kilise kuralları çerçevesinde İsa’nın Vaftiz Edilmesi’ni betimleyen yapıtların kompozisyon düzeni de değişti. İsa artık yalnız ayak bileklerine kadar suyun içinde gösteriliyor, Vaftizci Yahya elindeki tastan İsa’nın başına su döküyordu. İlk kez İtalya’da ortaya çıkan bu düzenleme 14. yüzyıldan sonra yaygınlık kazandı.
İsa’nın yüz güzelliğinin ağırlık kazandığı yüksek Rönesans’ta konu dinsel sınırlamalardan bir ölçüde sıyrıldı. Ama Karşı-Reform hareketinin etkisiyle barok dönemde dinsel vurgu bir kez daha ön plana çıktı. Bu dönemdeki tasvirlerin bir bölümünde diz çökmüş ya da eğilmiş durumda İsa’nın alçakgönüllülüğü vurgulanıyor, bazılarında ise bir kral gibi ayakta melekler tarafından giydirilirken heybetli bir görünümle betimleniyordu.
YORUMLAR