Zamanı ve tabii güzellikleri ile tüm bütün ülkelerce tanınan bir şehrimiz olan izmir’e bağlı Selçuk kazasının zamanı hakkında bilgiler. Bugü...
Zamanı ve tabii güzellikleri ile tüm bütün ülkelerce tanınan bir şehrimiz olan izmir’e bağlı Selçuk kazasının zamanı hakkında bilgiler.
Bugün Selçuk ilçe merkezinin bulunmuş olduğu yerde çok eskiden «Aya Teologos» denilen bir kent vardı. Bu kelime sonradan Türkçede Ayasuluğ (Ayasloğ) olmuştur. «Aya (Hagios) Theologos» Yunanca’da «Tanrı ile konuşan aziz» anlamına gelir. Şehre bu isim Havariler’den Aya İoannes’in (St. Jean’ın) burada gömülü bulunmasından dolayı verilmiştir.
Ortaçağ başlarında, burası mühim bir tecim ve kültür merkeziydi. Efes şehri de daha evvel buradaydı. Kasabanın kurulduğu tepe M.Ö. VI. yüzyılda kıyıda bulunuyordu. Minik Menderes nehrinin getirmiş olduğu lığlar kıyıyı doldurmaya başladı. Aradan geçen bunca vakit sonrasında da Selçuk merkezi denizden 9 kilometre kadar içeride kaldı.
M.Ö. 250 senesinde Efes şehrî daha batıya, şimdiki harabelerin bulunmuş olduğu yere taşındıysa da, dere denizi doldurmaya devam ettiğinden bu bir yarar sağlamadı. Esasen kent de bir süre sonra yıkılmaya yüz tuttu.
798’de Araplar Ayasuluğ yakınlarına kadar gelmişlerdi. Selçuklu Türkler’i Anadolu’yu ele geçirdikleri vakit ayrıca Ayasuluğ’u da almışlardı. Kent 1333’te Aydınoğulları’nın eline geçti. Türkler zamanında gelişen kent, korsanların, adalıların, İzmir’deki Hıristiyanların baltalamalarına karşın tecim alanındaki önemini kaybetmedi. Ayrıca Aydınoğlu Hızır Bey zamanında şehirde Venedik ve Cenova konsoloslukları kuruldu.
XIV. yüzyıl sonlarında Yıldırım Bayezit şehri ele geçirdi. Daha sonraları Timur da Ayasuluğ’a geldi, orada konakladı.
Ayasuluğ, ikinci kez olarak Osmanlı İmparatorluğu’nun idaresine II. Murat zamanında girdi, onarıldı, genişletildi. Önceleri Aydın sancağına bağlı bir ilçeydi, daha sonraları İzmir’in gelişmesi, kıyıdaki Kuşadası’nın ehemmiyet kazanması üstüne, önemini kaybetmeye başladı. XVII. yüzyılda buradan geçen Evliya Çelebi harabeler içinde görmüş olduğu zamanı eserlerden, ayrıca Aydınoğlu İsa Bey’e ait yazıtlı büyük bir cami bulunduğundan bahsetmiştir.
Bugün Selçuk’ta kale ile İsabey Camisi’n den başka daha bir sürü zamanı yaratı kalıntısı vardır. Yalnız, Selçuk’un aslolan önemi 3 km. kadar ötedeki Efes harabelerinden ileri gelir. Bununla birlikte Selçuk ilçe merkezinde yer edinen müzede de mühim zamanı eserler mevcudiyetini korumaktadır.
YORUMLAR