Türkler tarih boyunca hangi mimari eserleri vermişlerdir, bu eserlerin özellikleri nelerdir? Türklerin mimari eserleri hakkında bilgi. Bilgi...
Türkler tarih boyunca hangi mimari eserleri vermişlerdir, bu eserlerin özellikleri nelerdir? Türklerin mimari eserleri hakkında bilgi.
Bilgiler ve resimler Eskişehir Esminyatür Türk Dünyası Şaheserleri Parkı’ndan alınmıştır. Park kesinlikle gezilmeye değer, harika minyatürlerle doludur.
Kanuni’nin Hürrem Sultan’dan olma oğlu, II.Selim’in (Sarı Selim) (1566-1574) emri ile o sıralarda 79 yaşında olan Mimar Sinan tarafından Hicri 976 (Miladi 1569) yılında başlanmış, Hicri 982 (Miladi 1575) yılında bitirilmiştir. Kanuni tarafından Süleymaniye gibi bir şaheser yaptırılması üzerine, Kanuni’nin oğlu da babası gibi bir şaheser yaptırmayı arzu eder. Ancak bu eser İstanbul’da olursa, babası Kanuni ile yarışmış veya onun yaptırdığı eseri gölgede bırakma endişesiyle, İstanbul’un dışında bir şehir tercihi ile karşı karşıya kalmıştır: Bursa ya da Edirne. Edirne İslam’ın Batıya açılan kapısı, o zamanki nüfus yoğunluğu ve İstanbul’dan önceki başkenti olması hasebiyle tercih sebebi olmuştur. Cami, 130/190 metre boyutlarında dikdörtgen olarak planlanmış bir külliyedir.
DİVRİĞİ ULU CAMİİ
Sivas / TÜRKİYE
Külliyeler vardır ki banisini ölümsüzleştirir. Külliyeler vardır ki yapıldığı devri yüceltir. Külliyeler vardır ki geçmişten geleceğe ışık tutar. Bu ışık, kişinin kültürüne ve aldığı eğitime hitap edip onu düşünceden düşünceye, hayalden hayale ve hayretten hayrete sevk eder. İşte bu özellikleri ile Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası nevi şahsına münhasırdır. Hicri 626 yılında yapımına başlanan ve tarihte Ahmet Şah (Mengücek] Külliyesi olarak bilinen yapıttan geride kalan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası bitişik nizamda edilmiş olup, medrese ve türbe ile birlikte ziyaretçilerini ağırlamaktadır. UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası listesine alınmış, insan yapısı ilk İslam eseridir. Ulu Camii, Ahmet Şah tarafından, Darüşşifa ise eşi Melike Turan Melek tarafından yaptırılmıştır. Mimarı, Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem Şah’tır.
Anadolu’nun en eski camilerindendir. Hz. Ömer Döneminde şehrin merkezindeki en büyük mabet olan Martoma Kilisesi’nin bulunduğu alana 639’da inşa edilmiştir. Cami farklı zamanlarda birçok onarım görmüştür. Büyük Selçuklu hükümdarı Melikşah, İnal ve Nisanoğulları, Anadolu Selçuklu hükümdarı Gıyaseddin Keyhüsrev, Artuklular, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan ve Osmanlı padişahlarından birçoğuna ait kitabeler caminin muhtelif yerlerinde görülmektedir. Diyarbakır Ulu Camii, İslam âleminin 5. Harem-i Şerifi olarak kabul edilmektedir. Ünlü bilgin El-Cezeri’nin 800 yıl önce yaptığı güneş saati caminin avlusundadır.
Ahlat’a girişte, Meydanlık Kabristanı’nın güneyinde uzanan tarlaların ortasında, Van Gölü’ne oldukça yakın bir yerdedir. Türk sanat ve zevkinin göstergesi olan bu kümbet, Ahlat’takilerin en büyüğü olduğu için “Ulu Kümbet” olarak adlandırılmıştır. 13. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.
Anadolu Selçuklu dönemi medreselerindendir. Avlulu, 2 katlı, 4 eyvanlı medrese tipinin anıt örneklerinden biridir. I. Alaaddin Keykubat’ın kızı Huvand Hatun zamanında yaptırılmıştır. Bunun için yapının bir adı da Hatuniye Medresesi’dir.
Kırşehir’de Âşık Paşa mahallesinde yer almaktadır. 13. yüzyılda eserlerini sade bir Türkçe ile kaleme alan ve Türkçe’nin zenginliğini savunan mutasavvuf halk şairi Âşık Paşa bu türbede yatmaktadır. Türbe 1333’de Aşıkpaşa’nın yeğeni ve Eratna veziri Alâeddin Ali Şah Ruhi tarafından yaptırılmıştır. Türbe planı bir koridor ve mezarın bulunduğu kare bölümden ibarettir. Taç kapısını bugünkü tıp rozetini andıran bordür çerçevelemekte olup, yanma alınmış taç kapısının kavsarası, istiridye nişi şeklindedir. Tamamen mermerden inşa edilen türbe, Selçuklu mimari sanatından sonra yeni bir mimari üslubun tek örneği olarak kalmıştır.
YORUMLAR