Büyük Louis olarak da bilinen Fransa’nın ünlü krallarından birisi olan XIV. Louis’nin hayatı ile ilgili bilgiler. XIV. Louis kimdir? XIV. Lo...
Büyük Louis olarak da bilinen Fransa’nın ünlü krallarından birisi olan XIV. Louis’nin hayatı ile ilgili bilgiler. XIV. Louis kimdir?
XIV. Louis (5 Eylül 1638, Saint-Germain-en-Laye, Fransa – 1 Eylül 1715, Versay, Fransa)
Ünlü bir Fransa kralıdır. «Louis le Grand» (Büyük Louis) diye anılır. 1643’te 5 yaşında, babası XIII. Louis’nin yerine geçmiş, 72 yıl tahtta kalmış, 77 yaşında ölmüştür.
XIV. Louis’nin krallığının ilk yıllarında anesi Kraliçe Anne saltanat naibesi olduysa da bütün iktidar, Richelieu’nün yerine geçen diktatör başbakan Kardinal Mazarin’deydi. Bu İtalyan asıllı Kardinal 1661’e kadar 18 yıl hüküm sürdü. İç idarede büyük beceriksizlikler yaptı. Onun ölümü üzerine XIV. Louis, 23 yaşında, bütün idareyi eline aldı. Az zamanda, Avrupa’nın en mutlak hükümdarlarından biri oldu. I. François’nın, IV. Henri’nin, Richelieu’nün yükselttikleri, Avrupa’nın en güçlü Hıristiyan devleti haline getirdikleri Fransa’yı, daha da büyük tasarıları gerçekleştirerek, Avrupa’ya egemen kılmak istedi. Bunun için arka arkaya savaşlara girdi, kendisine karşı birleşen devletleri yendi.
XIV. Louis, Infante Marje-Therese ile evlenip İspanya ile dostluk kurmuş, «Fronde» denen iç savaştan da galip çıkmıştı. Daha sonra, büyük askerlerin yardımı ile, çok kuvvetli bir ordu kurdu, İspanya’ya baş eğdirdikten sonra Hollanda üzerine yürüdü. Birkaç eyaleti Fransa’ya kattı, devletin sınırlarını bugünküne yaklaştırdı. Karşısında en çetin rakip olarak, Hollanda ve İngiltere taçlarını şahsında toplamış olan III. William d’Orange’ı buluyordu. Stuart’ları yeniden İngiltere tahtına geçirmek, İrlanda’yı İngiltere’den ayırmak, katolik mezhebini İngiltere’de egemen kılmak istiyordu. Yalnız, bu tasarıları III. William’ın inatçı azmi sayesinde kırıldı.
Denizci devlet olarak İngiltere – Hollanda ile ölüm-kalım savaşına girişen XIV. Louis’nin büyük başarısı, torunu Anjou Dükası’nı İspanya kralı yapmak oldu. İspanya’da hüküm süren Habsburg hanedanı, erkek tarafından sönmüştü. V. Felipe adı ile İspanya kralı olan Anjou Dükası, Capet-Bourbon-Anjou-İspanya hanedanının kurucusu oldu ki, bugün İspanya’daki hanedan da budur.
XIV. Louis büyükbabası IV. Henri’nin Nantes Fermanı ile Protestanlar’a tanıdığı bütün hakları ortadan kaldırdı. Protestan Fransızlar’ı Fransa’dan sürdü. Böylece, büyük bir hata işledi, devletine kudretli bir gemici, sanayici sınıfı kaybettirdi. Yalnız, güzel sanatları çok korudu. Bundan dolayı, Fransız edebiyatı, bu devirde görülmemiş bir parlaklıkla bütün Avrupa edebiyatlarının üzerine yükseldi, hepsi tarafından taklit edildi. Molifere, Corneille, Racine, La Fontaine, Boileau, Bossuet, Fenelon, La Rochefoucauld, Perrault, La Bruyere gibi dâhiler hep bu devirde yetişmiştir. Voltaire, «XIV. Louis Çağı» adlı büyük eserinde bu devri ince çizgileriyle belirtmiştir.
YORUMLAR