Yasak Kitaplar İndeksi (Index Librorum Prohibitorum) nedir, özellikleri, tarihçesi hakkında bilgi. Yasak Kitaplar İndeksi Index Librorum Pro...
Yasak Kitaplar İndeksi (Index Librorum Prohibitorum) nedir, özellikleri, tarihçesi hakkında bilgi.
Yasak Kitaplar İndeksi
Index Librorum Prohibitorum (Latincede “Yasak Kitaplar Listesi”), Katolik Kilisesi yetkililerinin Katolik inanç ve ahlakına zararlı olduğu gerekçesiyle yasakladığı kitapların listesi. 1966’ya değin çeşitli baskıları kullanılmış, bu tarihten sonra yalnızca bir belge olarak kalmıştır.
Liste resmi sansür görevlilerince hazırlanıyor ve Katolik Kilisesi’nin eğitsel işlevinin yerine getirilmesine katkıda bulunuyordu. Amacı, ilahiyat açısından yanlış ve ahlaka aykırı kitapların inancı bulandırmasını ve ahlakı yozlaştırmasını önlemekti. Bu özelliğiyle kilisenin okuma konusundaki kurallar bütününden farklı bir anlam taşıyan Index hiçbir zaman okunması yasak metinlerin tümünü gösteren eksiksiz bir katalog olmadı. 1966’ya değin kilise hukukunda yayınlar üzerinde uygulanan iki önemli denetim biçimi vardı; bunlardan birincisi (ve günümüzde hâlâ uygulananı) iman ve ahlak konularındaki kitapların ancak Katolik Kilisesi’nin sansüründen geçtikten sonra yayımlanması, ikincisi ise yayımlanmış kitaplardan zararlı görülenlerin yasaklanmasıydı. Index’te yalnızca kilisenin yargıya varması istenen yapıtlar yer alırdı.
Kitap yasağına ilişkin kilise yasalarının kökeni tam olarak bilinmemektedir, ama Aziz Paulus’un ilk Hristiyanlarının Ephesos’ta boş inançlar içeren kitapları yaktıkları dönemlerden beri (Resullerin İşleri 19:19) kitaplar kaygı konusu olmuştur. Gelasius’un hem önerilen, hem de yasaklanan kitapları içeren 496 tarihli kararı Roma’da hazırlanmış ilk liste olarak kabul edilir. Başlığında Index sözcüğüne yer verilen ilk yasak kitaplar listesi ise 1559’da Roma Enkizisyonu Kutsal Kurulu’nca (sonradan İnanç Öğretisi Kutsal Kurulu) yayımlanmıştır. Index’in 20. ve son basımı 1948’de yapılmış, Haziran 1966’da da listenin kendisi yasaklanmıştır.
YORUMLAR