Demokratik yurttaş iyi mi olmalıdır? Demokratik vatandaşın özellikleri ve sorumlulukları nedir, hakkında bilgi. Demokratik Vatandaşın Özell...
Demokratik yurttaş iyi mi olmalıdır? Demokratik vatandaşın özellikleri ve sorumlulukları nedir, hakkında bilgi.
Günümüzde yurttaş terimi yerine “demokratik yurttaş” terimi ön plana çıkmaktadır. Bu kavramın tercih edilmesinin sebeplerinden biri; demokrasi ve insan haklarının korunup geliştirilmesinde vatandaşa yeni görevler düşmesidir.
Demokrasinin ve insan haklarının sıhhatli bir halde işlemesi, demokratik ortamın oluşması ve yerleşmesi demokratik vatandaşlar yardımıyla olacaktır. Bilhassa demokratik davranış biçimini içselleştir-miş olma son aşama önemlidir.
Demokratik tutum ve ilkeleri özümsemiş fert, devlete ve topluma olan sorumluluklarının bilincindedir; toplumla ilgili gelişmelerde etkin rol oynar. Mesela, uğramış olduğu haksızlık sebebiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde hakkını arayanların etkin vatandaşlar olduğu söylenebilir.
Demokratik bir yurttaş;
• Etkin davranabilen,
• Mesuliyet sahibi,
• Eşitlikçi,
• Toplumsal adaletçi,
• Hak ve özgürlüklere saygılı,
• İnsanı ilgilendiren her alandaki etkinliklere katılımcı,
• Tüm faaliyetleri zorlamayla, telkinle ya da vazife duygusuyla değil, demokratik davranış biçimini benimseyerek icra eden özelliklere haizdir.
• Demokratik davranış biçimini içselleştirmiş: Demokrasiyi içselleştirmiş kişiler paylaşımcıdır. Başkalarının da kendilerinin haiz olduğu haklara haiz bulunduğunu bilirler. Paylaşmaktan da mutlu olurlar.
• Etkin ve görevli: Demokratik yaşam biçimi, yönetilenlerin yönetimde etkin olmalarını gerektirir.
Demokrasi bilincini kazanmış olanlar toplumdaki hak ihlallerine duyarlı olanlardır. Bugün çevre sorunları, kız evlatlarının okutulması şeklinde sorunlarda siyasal partiler tek başlarına yetersiz kalmaktadır.
Sivil cemiyet kuruluşları bu tür mevzularda kamuoyunun sesi olmakta, bu sesi iktidara duyurma-işlevini yerine getirmektedirler. Başkalarına saygı gösteren, mesele çözmede girişimci ve yenilikçi olan, hak ve özgürlüklerin genişletilmesine yönelik toplumsal destek oluşturan bu gönüllü insan toplulukları etkin vatandaşlığın sergilendiği kuruluşlardır.
• Hak ve özgürlüklere saygılı: Demokrasi bilinci olar bireyler kendilerinin belirli haklara haiz bulunduğunun farkındadır. Başkalarının bu haklarını hiçe saymasına izin vermez. Mesela sıhhatli bir çevrede yaşama hakkı bulunduğunu bilenler evlerinin çatısına baz istasyonu kurulmasına karşı çıkarlar. Kendi haklarını korudukları şeklinde başkalarının haklarına da saygı gösterirler.
• Eşitlikçi: Eşitlik ilkesinin, bu ilkeden yararlananlar açısından bir temel hak, doğrusu eşit işlem görmeyi ya da fark gözetilmemesini isteme hakkını doğurduğu kuşkusuzdur.
• Toplumsal adaletci: Cemiyet yaşamının sürekliliği ve huzuru toplumsal adaletin sağlanmasına bağlıdır. “Komşusu aç iken kendisi tok yatan bizlerden değildir.” Hadis-i Şerifinde toplumsal hakkaniyet vurgusu vardır.
• Katılımcı: Demokratik ülkelerde yönetilenler seçme ve seçilme haklarını yerine getirmeye itina gösterirler.
Ferdin demokratik özelliklere haiz olması için ailede, okulda, toplumda demokratik tutum ve davranışların öğretilmesi gerekir. Demokrasinin bir yaşam biçimine dönüşebilmesi ve hak ve özgürlükleri kullanabilecek bireylerin yetişmesi sadece eğitim yöntemiyle sağlanabilir.
YORUMLAR