Devlet ne anlamına gelir ne anlama gelir? Devletin özellikleri ile toplumsal ve hukuk devleti ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu y...
Devlet ne anlamına gelir ne anlama gelir? Devletin özellikleri ile toplumsal ve hukuk devleti ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
DEVLET, toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal örgütlü bir ulusal ya da uluslar topluluğunun oluşturduğu, tüzel varlık. İlk insan topluluklarının rastgele bir araya gelmiş bir kalabalık olmaktan çıkıp cemiyet haline gelmeleri, temel insan kurumlarının ortaya çıkmasıyla adım atar. Avcılık ve yiyecek toplayıcılığının başlıca üretim biçimi olduğu dönemlerde en fazlaca rastlanan cemiyet türü, akrabalık ve evlilik bağlarına dayanan ya da diğeri kabile üyelerinden ayırt edilmeyen bir önder tarafınca birleştirilmiş, minik çaplı, eşitlikçi toplumdur. Bu tür toplumlar devlet öncesi ilk örgütlenmelere örnek oluşturur. Devlet öncesi örgütlenenlerin ikinci aşaması, önderlik ya da aşama sırasına gore örgütlenmiş kurumların görüldüğü toplumlardır. Bu toplumlarda bazı aile ve kurumlar şefler, yöneticiler düzeyinde, ötekilerse halk olarak kabul edilir.Toplumsal evrimin bu aşamasmda merkezi otoriteyi belirleyen başkanlar yasal olarak zor kullanma hakkım tekellerinde tutamazlarken babadan oğula geçen başkanlık kurumunun, derslik ayrımının ve merkezde iktisat yaşamını yönetmenin varlığı, zor kullanımının yasal hakkını elinde tutan bir grubu oluşturur, böylece siyasal yönetici gruplarının ortaya çıkmış olduğu bir örgütlenme biçimi gelişir. Bu tür örgütlenme tarih içindeki evrimiyle devlet örgütünün ilk biçimini oluşturur.
Toplumbilimsel emek harcamalar, devlet teriminin ilkel topluluklardaki önderlik biçimlerinden eski Yunan polisine, şehir devletine, kabile federasyonlarına, Batı derebeyliğine, tarihsel imparatorluklara, mutlakiyetçi devlete ve son olarak olarak uygar devlete ulaşıldığını ortaya koydu. Günümüzdeki devletin ilk biçimini oluşturan ve uygar devlet olarak anılan devlet türü Batı toplumlarında oluştu. Bu olgu ekonomiye, politik ve kültürel nedenlere dayanır. Uygar devlet, belirli iktisat, sosyo-kültürel ve dinsel bir çerçeve içinde, derebeyliğin yıkılmaya başlamasıyla ortaya çıkan, Rönesans-tan ve 17-18. yüzyıllarda tam biçimini
alan mutlakiyetçi devletten geçen bir sürecin sonunda dünyaya geldi. Günümüz devletlerinin ortaya çıkması, bazı hukuk koşullarının yerine getirilmesiyle oluşur.
Hukuk Devleti
Hukuk açısından devlet, belirli bir toprak parçası üstünde yerleşen ve bir üstün otoriteye bağlanan insan topluluğudur. Bu tarif, ulusun hukuki ve siyasal kişilik kazanması olarak da adlandırılır. Buna gore devletin üç ana öğesi vardır. Topluluk (insan öğesi), toprak ya da maddi unsur ve egemenlik denilen hukuki unsur. İnsan ve toprak öğeleri devletin var olabilmesi açısından birinci birinci derecede ehemmiyet taşıyan öğelerdir. Egemenlik ise devletin diğeri insan topluluklarından ve benzerlerinden ayırır. Devletler herşeyden ilkin birer insan topluluğudur. Devletle bu insan topluluğu halk ya da millet olarak adlandırılır. Halk sözüne aynı kökenden olmayan yabancılar da katılır. Sadece, devlet yabancılar eliyle kurulmadığından yabancılar devletin kurucusu ya da yapıcı bir öğesi olarak düşünülmez. Bir devletin var oluşunun temeli sayılan insan öğesinin sayısı mevzusunda devletler hukukunca getirilmiş bir sınırlama, bir üst ya da alt sayı yoktur. Nüfusu milyarı aşan devletler olduğu benzer biçimde (Çin, Hindistan), on bin sözü geçen hatta daha da minik devletler de dünya üstünde yer almıştır.
Devletler varlıklarını belli bir ülke üstünde yerleşerek sürdürebilirler. Belli ve değişmez bir ülkesi olmayan devlet, kendine özgü yetkileri kullanamadığından varlığını diğeri devletler karşısında kanıtlayamaz. Devletin ülkesi devlet egemenliğinin geçerli olduğu alanlardır. Bu alan sınırları belli olan bir kara parçasını, kara sularını, bunların üstündeki hava sahasını da içine alır.
YORUMLAR