Doğu Anadolu Bölgesi Bitki Örtüsü Temel Britannica Doğal bitki örtüsü genellikle bozkır (step) görünümünde olan Doğu Anadolu Bölg...
Doğu Anadolu Bölgesi Bitki Örtüsü
Temel Britannica
Doğal bitki örtüsü genellikle bozkır (step) görünümünde olan Doğu Anadolu Bölgesi yüzölçümünün ancak yüzde 10'undan az bir bölümünü ormanlar kaplar. Bölgenin kuzey kesimindeki ormanlar, başta sarı çamlar olÂmak üzere iğneyapraklı ağaçlardan oluşur. Ormanlar, öteki kesimlerde seyrek meşe topÂlulukları halindedir. Ormanın sona erdiği yüksek kesimler ise hayvancılık açısından büyük önem taşıyan Alp çayırlarından oluşan otlaklarla kaplıdır.
Temel Britannica
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bitki Örtüsü
İç Anadolu Bölgesi Bitki Örtüsü
İç Anadolu Bölgesi'nin bitki örtüsü nedir?
Doğu Anadolu Bölgesi Bitki Örtüsü
Doğu Anadolu bölgesindeki bitki örtüsü üstünde yüzey şekillerinin, iklimin ve toprak koşullarının etkisi görülür. Bölgenin, yüzey şekilleri nedeniyle, İç Anadolu'dan daha çok yağış alması, ormanın yetişmesine olanak hazırlamıştır. Ormanın bir alt bir de üst sınırı vardır. Orman sınırı altında su yetersizliği yüzünden yazın kuruyan bozkırlara raslanır.
Sıcaklığın artık ağaç yetişmesine yetmediği orman sınırı üstündeyse, dağlık alan bozkırları, dağ çayırları ve yosun kümeleri içeren doğal "Alp tipi" bitki katı yer alır. Doğu Anadolu bölgesinin doğu kesiminde görülen şiddetli kara iklimi, ormanın dağların çok yüksek düzeylerine kadar çıkmasına olanak tanır: Ormanın üst sınırı, Van gölünün kuzeydoğusu ile İran sınırı arasında 2800 m'yi bulur (Bu bütün Türkiye ormanları için en yüksek değerdir). Doğu Anadolu bölgesinin kuzeyindeki ormanlar, şiddetli kış koşulları karşısında bitkisel etkinliklerini kısa bir yaz devresine sığdırmak zorunda olan ağaçlardan oluşurlar.
Bu orman tipinin en güzel örneği Sarıkamış çevresindeki sarıçam ormanlarıdır. Orta ve güney kesimlerdeyse, ormanın yapısı bütünüyle değişir ve sarıçamların yerini meşelikler alır. Meşelikler çoğunlukla bodur ağaç ve çalı kümeleri görünümünde olmakla birlikte, yer yer gerçek orman görünümü alırlar. Bölgenin ikinci bitki örtüsü bozkırdır.
Doğu Anadolu'da çukur alanları genellikle otluk bitki oluşumları kaplar ve özellikleri yöreden yöreye değişir. Doğunun çukur ovalarında otlar ilkbaharda yeşillenip yaz başında kururlar ve bozkır özellikleri taşırlar. Doğu Anadolu'nun Van gölü doğusundaki yüksek düzlüklerinde, otlar ilkbaharda gelişmeye başladıktan sonra, aşağı yukarı bütün yaz mevsimi boyunca yeşilliklerini koruyarak bozkırdan çok çayır görünümü alırlar. Dağ yamaçlarındaysa, bozkır görünümü çalılık görünümüne doğru kayar. Ama, bitki örtüsünün bu doğal görünüşü yüzyıllar boyunca değişikliğe uğrayarak büyük ölçüde bozulmuştur. Eski ormanlık alanların büyük bölümünün yerlerinde çalı kümeleri, dikenli bitkiler, bozkırlar görülmektedir.
***
1. Gelişim Hachette, Gelişim Yayınları, 3. Cilt, Sy:1056
Doğu Anadolu bölgesindeki bitki örtüsü üstünde yüzey şekillerinin, iklimin ve toprak koşullarının etkisi görülür. Bölgenin, yüzey şekilleri nedeniyle, İç Anadolu'dan daha çok yağış alması, ormanın yetişmesine olanak hazırlamıştır. Ormanın bir alt bir de üst sınırı vardır. Orman sınırı altında su yetersizliği yüzünden yazın kuruyan bozkırlara raslanır.
Sıcaklığın artık ağaç yetişmesine yetmediği orman sınırı üstündeyse, dağlık alan bozkırları, dağ çayırları ve yosun kümeleri içeren doğal "Alp tipi" bitki katı yer alır. Doğu Anadolu bölgesinin doğu kesiminde görülen şiddetli kara iklimi, ormanın dağların çok yüksek düzeylerine kadar çıkmasına olanak tanır: Ormanın üst sınırı, Van gölünün kuzeydoğusu ile İran sınırı arasında 2800 m'yi bulur (Bu bütün Türkiye ormanları için en yüksek değerdir). Doğu Anadolu bölgesinin kuzeyindeki ormanlar, şiddetli kış koşulları karşısında bitkisel etkinliklerini kısa bir yaz devresine sığdırmak zorunda olan ağaçlardan oluşurlar.
Bu orman tipinin en güzel örneği Sarıkamış çevresindeki sarıçam ormanlarıdır. Orta ve güney kesimlerdeyse, ormanın yapısı bütünüyle değişir ve sarıçamların yerini meşelikler alır. Meşelikler çoğunlukla bodur ağaç ve çalı kümeleri görünümünde olmakla birlikte, yer yer gerçek orman görünümü alırlar. Bölgenin ikinci bitki örtüsü bozkırdır.
Doğu Anadolu'da çukur alanları genellikle otluk bitki oluşumları kaplar ve özellikleri yöreden yöreye değişir. Doğunun çukur ovalarında otlar ilkbaharda yeşillenip yaz başında kururlar ve bozkır özellikleri taşırlar. Doğu Anadolu'nun Van gölü doğusundaki yüksek düzlüklerinde, otlar ilkbaharda gelişmeye başladıktan sonra, aşağı yukarı bütün yaz mevsimi boyunca yeşilliklerini koruyarak bozkırdan çok çayır görünümü alırlar. Dağ yamaçlarındaysa, bozkır görünümü çalılık görünümüne doğru kayar. Ama, bitki örtüsünün bu doğal görünüşü yüzyıllar boyunca değişikliğe uğrayarak büyük ölçüde bozulmuştur. Eski ormanlık alanların büyük bölümünün yerlerinde çalı kümeleri, dikenli bitkiler, bozkırlar görülmektedir.
***
1. Gelişim Hachette, Gelişim Yayınları, 3. Cilt, Sy:1056
YORUMLAR