AĞIN TARİHİ Ağın kazasının yerleşme zamanı ile alakalı bilgiler ve bu mevzuya ilişkin kaynaklar oldukça sınırlıdır. 1968-1974 yılları içinde...
AĞIN TARİHİ
Ağın kazasının yerleşme zamanı ile alakalı bilgiler ve bu mevzuya ilişkin kaynaklar oldukça sınırlıdır. 1968-1974 yılları içinde ?Keban Gölü Altında Kalan Arkeolojik Yerleşmeleri Kurtarma Projesi? kazıları yapılana kadar yöredeki yerleşme zamanı hakkında, kararlı herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Bu proje, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile Türk Tarih Kurumu, Orta Şark Teknik Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi tarafınca yapılmıştır. Bu seneler içinde meydana getirilen kazılardan sonrasında, Ağın ve çevresinin çok eski yerleşme evveliyatına haiz olduğu, bu toprakların tarih öncesinin Yontma taş (Paleolitik) (M.Ö. 400.000-10.000) devrinden başlayıp günümüze kadar gelen kesintisiz bir kültür hazinesine beşiklik etmiş olduğu görülmüştür.
ULAŞIM
Ağın ilçesi zamanı dönemler içinde, mühim ulaşım güzergahı üstünde yer almadığından, geçmişte ve günümüzde ekonomik gelişmesi fazla olmamıştır. Hatta Keban Baraj Gölü?nün oluşmasından sonrasında ilçeye ait büyük bir sahanın sular altında kalması ile yarımada şeklini almış ve ulaşım imkanları iyice kısıtlanmıştır.
Keban Baraj Gölü?nden ilkin Elazığ iline güneyden bağlanan yol, baraj dolduktan sonrasında sular altında kaldığından ulaşım 1980 yılına kadar, çevredeki köylüler tarafınca işletilen motorlu kayıklarla sağlanmıştır. Bu ulaşım araçlarının yetersiz ve tehlikeli olması sebebiyle ilçenin çevreyle bağlantısı, karayolu ile Malatya?nın Arapgir ilçesi üstünden sağlanmaya çalışılmıştır. Ama bu vaziyet Elazığ il merkezine olan mesafeyi ortalama 50 km artırmıştır.
İlçenin, il merkezine ortalama 1 saatlik (feribotta geçen 5-15 dakika hariç) sürede ulaşılabilen ve 300 metresi feribotla sağlanan 85 kilometre asfalt karayolu bağlantısı mevcuttur. Bununla birlikte, Arapgir İlçesi?ne 38 kilometre, Kemaliye İlçesi?ne 66 kilometre asfalt karayolu bağlantısı mevcuttur. Komşu ilçelerden yalnız Çemişgezek ile karayolu bağlantısı bulunmamaktadır. Gerektiğinde bu ilçeye, balıkçı tekneleriyle ulaşım sağlanabilmektedir.
İlçenin, Arapgir üstünden feribotu kullanmadan il merkezine ve başka komşu yerleşim yerlerine karayolu bağlantısı mevcuttur. Ama, bu yolun kullanılması ortalama 40 kilometre fazla mesafeye ve 30 dakika süre yitirilmesine niçin olmaktadır. İlçeyi, il merkezi ve başka komşu ilçelere bağlayan karayollarının her mevsim ulaşıma açık olduğu söylenebilir.
AĞIN?IN COĞRAFİ YAPISI
1954 senesinde kurulan ilçe değişik bir coğrafi konuma haizdir. Üç ayrı ilin ilçeleri ile sınırı mevcuttur. Batısında Arapgir (Malatya), doğusunda Çemişgezek (Tunceli), kuzeyinde Kemaliye (Erzincan) ve güneyinde Keban ilçeleri ile komşudur. İlçe sınırlarının oluşumunda tabii şartların tesiri büyüktür. Nitekim Keban Baraj Gölü oluşmadan ilkin ilçenin şark sınırını Fırat Nehri?nin bir kolu olan Karasu çizmekteydi. Gene başka yönlerde sınırların oluşmasında minik dere yatakları etkili olmuştur
Ağın, Elazığ ilinin şimal batısında bulunup, Elazığ?a ortalama 85 km uzaklıktadır. Yüzölçümü Keban Baraj Gölü oluşmadan ilkin 546 km2 iken, bu sayı gölün oluşumundan sonrasında 268 km2 ye düşmüştür. Yükselti 955-1005 içinde değişmektedir.
YÜZEY ŞEKİLLERİ:
İlçe engebeli bir arazi yapısına haiz olmakla birlikte dikkat çeken yüksek dağlara rastlanmaz. Arazisinin ortalama %40?ı bağlık-bahçelik alanlardan oluşur. Engebeli dağlık arazinin oranı ise %50 yi geçmektedir. Şimal yönünde Hekemat Tepesi, cenup yönünde Osman Tepesi, garp yönünde ise Aliuşağı tepelerinin içinde küçüklü büyüklü dereler arasına yerleşmiştir. Ağın çevresi, genel anlamda bir yayla özelliği gösterir. Bu platolar, yükseltileri 3000 metreyi geçen Munzur Dağının cenup yamaçlarından Keban Baraj Gölü?ne doğru gittikçe yükselti kaybeden ve basamaklı bir yapıdaki platoların baraj gölü çevresindeki en alçaklarına karşılık gelir. Ağın ilçe merkezi; averaj 955-1100 metre içinde uzanan bu alçak yayla yüzeylerinin ve kuzeyden gelen Beyelması Deresi?nin ve garptan gelen Akpınar Deresi?nin Keban Baraj Gölü?ne ulaşmadan derhal önceki tabanlı vadilerinin içinde kurulmuştur. Bununla beraber bu kısım, bu iki derenin birleşmesiyle oluşan Ağın Deresi?nin kazmış olduğu vadiyi günümüzde Keban Baraj Gölü?nün doldurmasıyla meydana gelen körfezin kuzeyinde yer alır.
Su Kaynakları:
Ağın ilçesi topraklarının üç tarafı bir hilal şeklinde Keban Baraj Gölü ile çevrilidir. Ama ziraat yapılabilen alanların büyük çoğunluğu göl seviyesi üstünde olduğundan, bu kaynaktan gereği benzer biçimde faydalanılamamaktadır.
Ağın ilçesi topraklarının üç tarafı bir hilal şeklinde Keban Baraj Gölü ile çevrilidir. Ama ziraat yapılabilen alanların büyük çoğunluğu göl seviyesi üstünde olduğundan, bu kaynaktan gereği benzer biçimde faydalanılamamaktadır.
İlçede mühim bir akarsu membaı bulunmamaktadır. Ufak çaptaki dereler çoğu zaman yazları kurumaktadır. Bağ ve bahçe sulamalarında çoğu zaman tabii su kaynaklarından istifade edilir. Senelik yağış miktarı az olmasına rağmen, bağ ve bahçelerin bir çoğunda bu türden
İKLİM ÖZELLİKLERİ:
Yerleşme merkezi Şark Anadolu Bölgesinin güneybatısında bulunmuş olduğu için sert bir karasallık yaşanmaz. Bilhassa Keban Baraj Gölü?nde su tutulmasından sonrasında mikroklimal bir iklim alanı oluşmuştur. Senelik averaj ısı 13,6 ºC?dir. En sıcak ay olan Temmuz ayı ısı averajı ortalama 28 ºC; en soğuk ay olan Ocak ayı ısı averajı ise 0,6 ºC dir.
Alanda sıcaklığın mevsimlik dağılışına bakıldığında, güz mevsiminde averaj sıcaklığın, senelik averaj sıcaklıktan yüksek, ilkbahar mevsimlerindeki ısı değerlerinin averaj sıcaklıktan az olduğu görülmektedir. Kış aylarında averaj ısı kentin entalite derecesi ve yükseltisinin etkisiyle düşüktür. Karasal iklim alanlarının genelinde olduğu benzer biçimde Ağın?da da kış mevsiminde en az ısı averajı Ocak ayında alınmaktadır
Keban Baraj gölünün oluşmasıyla geçmişte damlara çıkan kar yağışı ve çok fazla soğuklar görülmez. Ama, Barajın varlığıyla yörede fay kırılmaları meydana gelmiştir. Bundan dolayı kaynak sularında azalma görülür. Bilhassa baraj kıyılarına yakın yörede kuruyan kaynaklar olmuştur.
Bölümde 43 senelik averajlara bakılırsa 83 gün don vakasına rastlanmıştır. Donlar Ekim ayı ortalarında başlamakta ve Nisan ayı ortalarında sona ermektedir.
YORUMLAR