MüÇTEHİT a. (ar. müçtehid, gücü yettiği kadar çalışan'dan). isi. huk. Şeriat ve ibadetle ilgili bir probleminin çözümü için ola...
MüÇTEHİT a. (ar. müçtehid, gücü yettiği kadar çalışan'dan). isi. huk. Şeriat ve ibadetle ilgili bir probleminin çözümü için olanca gücüyle emek harcayarak dinsel lardan yararlanıp yargı çıkaran fıkıh bilgini. (Bk. ansikl. böl.)
—ANSİKL. Bilhassa müslümanlığın doğuşundan sonrasında geçen ilk beş yüzyıl içinde hukukun (fıkıh) değişik alanlarında ortaya çıkan sorunlara, dinin temel ları olan Kuran ve sünnete bağlı kalmak koşuluyla akılcı ve bilimsel çözümler getirerek sorunların zamanında çözümlenmesini elde eden ve bu şekilde içtihat kuruntunu en iyi şekilde işleten bir çok ilim adamı yetişti. Müçtehitte arapçayı iyi bilmek, Kuran ve sünnet bilimlerinde erişkin olmak; icma ve ihtilaf mevzusu sorunları, hükümlerin sebepleri (illet) ve gayeleri ile ilgili köklü bilgilere haiz bulunmak; değerlendirme ve kavrama kabiliyetinin üstünlüğü ile tanınmak, iyi niyetli ve itikadı tüm olmak benzer biçimde koşullar aranır. Bununla beraber, müçtehitte aranacak koşullar mevzusunda ilim adamları içinde görüş birliği yoktur, ilke olarak “içtihat kapısı kıyamete kadar açıktır" denilmesine rağmen, bir takım fıkıh bilginlerinin müçtehit olabilmek için ulaşılması olanaksız denilecek kadar ağır koşullar öne sürmeleri ilim adamlarının cesaretlerini kırmış ve uygulamada süre içinde içtihat kapısı kendiliğinden kapanmıştır.
—ANSİKL. Bilhassa müslümanlığın doğuşundan sonrasında geçen ilk beş yüzyıl içinde hukukun (fıkıh) değişik alanlarında ortaya çıkan sorunlara, dinin temel ları olan Kuran ve sünnete bağlı kalmak koşuluyla akılcı ve bilimsel çözümler getirerek sorunların zamanında çözümlenmesini elde eden ve bu şekilde içtihat kuruntunu en iyi şekilde işleten bir çok ilim adamı yetişti. Müçtehitte arapçayı iyi bilmek, Kuran ve sünnet bilimlerinde erişkin olmak; icma ve ihtilaf mevzusu sorunları, hükümlerin sebepleri (illet) ve gayeleri ile ilgili köklü bilgilere haiz bulunmak; değerlendirme ve kavrama kabiliyetinin üstünlüğü ile tanınmak, iyi niyetli ve itikadı tüm olmak benzer biçimde koşullar aranır. Bununla beraber, müçtehitte aranacak koşullar mevzusunda ilim adamları içinde görüş birliği yoktur, ilke olarak “içtihat kapısı kıyamete kadar açıktır" denilmesine rağmen, bir takım fıkıh bilginlerinin müçtehit olabilmek için ulaşılması olanaksız denilecek kadar ağır koşullar öne sürmeleri ilim adamlarının cesaretlerini kırmış ve uygulamada süre içinde içtihat kapısı kendiliğinden kapanmıştır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR