SERVİ a. (fars. serv'den). 1. Sürgünlere bitişik pul biçiminde hep- yeşil yapraklı, kozalak meyveli ağaç ya da ağaççık. (Bil. a...
SERVİ a. (fars. serv'den).
1. Sürgünlere bitişik pul biçiminde hep- yeşil yapraklı, kozalak meyveli ağaç ya da ağaççık. (Bil. a. cupressus; servigiller familyası.) [Bk. ansikl. böl ]
2. Servi boylu, ince, uzun boylu kimse için kullanılır.
3. Bazı oyunlarda, bilhassa pokerde, başka kart almama.
*Ed. Divan şiirinde sevgilinin boyuyla ilgili benzetme öğesi. (Bk. ansikl. böl.)
*Hayv. Eşmerkezli ya da dışmerkezli çıkışları sebebiyle çevredeki kıllardan değişik görünen kıl çizgisi ya da tutamı. (Bu özellik atlarda tanıtma işaretlerindendir.)
*ANSİKL. Süs bitkisi olarak yetiştirilen, mezarlıklara ve tapınakların yakınına dikilen servilerin birçok türü vardır. Türkiye' de yetişenler içinde başta adi seni (Cupressus sempenirens) gelir. Boyu 20 -30 m'ye yaklaşabilen bu servi türü sütun ya da piramit biçiminde yükselen bir ağaçtır. Sürgünleri dört köşelidir. Pul yap- raklannın sert tarafları çıkıntılıdır. Ortalannda uzun bir çukurluk ve yağ bezleri bulunur. Kozalağı yuvarlak, 2-3 santimetre çapındadır. Odunu çok dayanıklı ve güzel kokuludur. Akdeniz ikliminin egemen olduğu tüm bölgelerde yaygın olarak yetişir, Karadeniz kıyılarında da yer yer görülür. Piramit seni (C. sempenirens var. pyramidalis) Türkiye'de orman ve bahçe ağacından çok mezarlık ve cami avlularına dikilen bir türdür Dallı servi (C. sempenirens var. horizontalis) Türkiye'de organik olarak en fazlaca yetişen türdür. Akdeniz bölgesin de karaçam, fıstık çamı ya da kızıl çamla beraber ağaçlandırmada kullanılması uygun türdür. Rüzgâra çok dayanıklıdır. Anavatanı Şimal ABD olan Arizona servisi (C. arizonica) makasa gelip kırpılarak biçimlendirebildiğinden parklarda (İstanbul) süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. İnce dallan kırmızımsı kahverengi, anavatanı Kaliforniya kıyıları olan kokulu servi de (C. gcmeniana) parklarda (İstanbul) yetiştirilen bir türdür. vatanımızda bulunmayan Monteri servisi (C. macrocarpa), Meksika servisi (C. lusitanica), Himalaya servisi (C. torulosa), Keşmir servisi (C. cashmeriana), ağlayan servi (C. funebris), Çin servisi (C. dudouxiana) öteki başlıca servi türleridir.
*Ed. Sevgili ince, uzun boyu, salınarak yürüyüşü bakımından serviye benzetilir. Sadece sevgilinin boyu poşu, serviyi de kıskandıracak kadar güzeldir: "Çemende seyr ettikçe yüce boyuyla ol dilber Günüden titremek meblağ revan serv-i hi ramanı" (Çimenlikte yüce boyuyla sevgili dolaştıkça, salınan serviyi hasetten titreme meblağ) [Mecmuat ün-nezair, Musa]. Servinin bağda, çimenlikte, su kıyısında bulunmuş olduğu anlatılır; bundan dolayı, gül ve diğeri çiçeklerle beraber anılır. Âşığın gönlü ya da gözyaşı, su şeklinde sevgilinin ayağına doğru akar. Kıyamet günü tüm yaratıklar doğrulup ayağa kalkacağı için serviyle kıyamet içinde ilişki kurulur: ceo"Saye veş kaldım ayakta rahm edip almaz elim/OI kıyamet serv-kad canan elinden el gıyas" (Gölge şeklinde ayak altında serili kaldım, acıyıp da elimden tutmuyor; o servi boyuyla kıyameti hatırlatan sevgilinin elinden kurtulmama bir yardım eden çıksın) [Hayali]
,
*Halk hak. Servi ağacının yeşil iken toplanıp kurutulan kozalaklan (sempervirerıs, pyramidalis, horizontalis) tanen ve uçucu yağ ihtiva eder. Peklik verici, ateş düşürücü, idrar söktürücü, kan kesici tesiri vardır. Eskiden beri evlatların gece işemelerinde kullanılır. Kozalak özünden hazırlanan merhem ve fitiller basur memelerine dıştan sürülür. Dekoksiyon ayak kokusuna karşı kullanılır.
1. Sürgünlere bitişik pul biçiminde hep- yeşil yapraklı, kozalak meyveli ağaç ya da ağaççık. (Bil. a. cupressus; servigiller familyası.) [Bk. ansikl. böl ]
2. Servi boylu, ince, uzun boylu kimse için kullanılır.
3. Bazı oyunlarda, bilhassa pokerde, başka kart almama.
*Ed. Divan şiirinde sevgilinin boyuyla ilgili benzetme öğesi. (Bk. ansikl. böl.)
*Hayv. Eşmerkezli ya da dışmerkezli çıkışları sebebiyle çevredeki kıllardan değişik görünen kıl çizgisi ya da tutamı. (Bu özellik atlarda tanıtma işaretlerindendir.)
*ANSİKL. Süs bitkisi olarak yetiştirilen, mezarlıklara ve tapınakların yakınına dikilen servilerin birçok türü vardır. Türkiye' de yetişenler içinde başta adi seni (Cupressus sempenirens) gelir. Boyu 20 -30 m'ye yaklaşabilen bu servi türü sütun ya da piramit biçiminde yükselen bir ağaçtır. Sürgünleri dört köşelidir. Pul yap- raklannın sert tarafları çıkıntılıdır. Ortalannda uzun bir çukurluk ve yağ bezleri bulunur. Kozalağı yuvarlak, 2-3 santimetre çapındadır. Odunu çok dayanıklı ve güzel kokuludur. Akdeniz ikliminin egemen olduğu tüm bölgelerde yaygın olarak yetişir, Karadeniz kıyılarında da yer yer görülür. Piramit seni (C. sempenirens var. pyramidalis) Türkiye'de orman ve bahçe ağacından çok mezarlık ve cami avlularına dikilen bir türdür Dallı servi (C. sempenirens var. horizontalis) Türkiye'de organik olarak en fazlaca yetişen türdür. Akdeniz bölgesin de karaçam, fıstık çamı ya da kızıl çamla beraber ağaçlandırmada kullanılması uygun türdür. Rüzgâra çok dayanıklıdır. Anavatanı Şimal ABD olan Arizona servisi (C. arizonica) makasa gelip kırpılarak biçimlendirebildiğinden parklarda (İstanbul) süs bitkisi olarak yetiştirilmektedir. İnce dallan kırmızımsı kahverengi, anavatanı Kaliforniya kıyıları olan kokulu servi de (C. gcmeniana) parklarda (İstanbul) yetiştirilen bir türdür. vatanımızda bulunmayan Monteri servisi (C. macrocarpa), Meksika servisi (C. lusitanica), Himalaya servisi (C. torulosa), Keşmir servisi (C. cashmeriana), ağlayan servi (C. funebris), Çin servisi (C. dudouxiana) öteki başlıca servi türleridir.
*Ed. Sevgili ince, uzun boyu, salınarak yürüyüşü bakımından serviye benzetilir. Sadece sevgilinin boyu poşu, serviyi de kıskandıracak kadar güzeldir: "Çemende seyr ettikçe yüce boyuyla ol dilber Günüden titremek meblağ revan serv-i hi ramanı" (Çimenlikte yüce boyuyla sevgili dolaştıkça, salınan serviyi hasetten titreme meblağ) [Mecmuat ün-nezair, Musa]. Servinin bağda, çimenlikte, su kıyısında bulunmuş olduğu anlatılır; bundan dolayı, gül ve diğeri çiçeklerle beraber anılır. Âşığın gönlü ya da gözyaşı, su şeklinde sevgilinin ayağına doğru akar. Kıyamet günü tüm yaratıklar doğrulup ayağa kalkacağı için serviyle kıyamet içinde ilişki kurulur: ceo"Saye veş kaldım ayakta rahm edip almaz elim/OI kıyamet serv-kad canan elinden el gıyas" (Gölge şeklinde ayak altında serili kaldım, acıyıp da elimden tutmuyor; o servi boyuyla kıyameti hatırlatan sevgilinin elinden kurtulmama bir yardım eden çıksın) [Hayali]
,
*Halk hak. Servi ağacının yeşil iken toplanıp kurutulan kozalaklan (sempervirerıs, pyramidalis, horizontalis) tanen ve uçucu yağ ihtiva eder. Peklik verici, ateş düşürücü, idrar söktürücü, kan kesici tesiri vardır. Eskiden beri evlatların gece işemelerinde kullanılır. Kozalak özünden hazırlanan merhem ve fitiller basur memelerine dıştan sürülür. Dekoksiyon ayak kokusuna karşı kullanılır.
Kaynak: Büyük Larousse
Servi Yetiştiriciliği
Servi Kozalağı ve Sıhhat için Yararları
Servi (Cupressus)
YORUMLAR