Suret TDK, Türk Dil Kurumu isim (su:ret) Arapça ¹°ret 1 . Görünüş, şekil: "İnsan suretinde bir ağaç."- . 2 . Yaz...
Suret
TDK, Türk Dil Kurumu
isim (su:ret) Arapça ¹°ret
1 . Görünüş, şekil:
2 . Yazı ya da fotoğraf kopyası, nüsha:
3 . Şekil, yol, biçim:
4 . İslam felsefesinde, varlığın görünen yanı, beş duyu ile algılanan yönü.
5 . (halk ağzında) Fotoğraf, fotoğraf.
6 . (eskimiş) Yüz, çehre.
TDK, Türk Dil Kurumu
1 . Görünüş, şekil:
"İnsan suretinde bir ağaç."- .
2 . Yazı ya da fotoğraf kopyası, nüsha:
"Bunun bir suretini almalı."- .
3 . Şekil, yol, biçim:
"Onlar daimî surette güzeli, iyiyi, hakikatı görmemeye mahkûm olmuşlardır."- A. H. Çelebi.
4 . İslam felsefesinde, varlığın görünen yanı, beş duyu ile algılanan yönü.
5 . (halk ağzında) Fotoğraf, fotoğraf.
6 . (eskimiş) Yüz, çehre.
Atasözü, deyim ve birleşik fiiller
- suret almak (ya da çıkarmak)
- sureti haktan görünmek
- suretine girmek
SURET, -tl a. (ar. şuret).
1. Dış görünüş, şekil: insan suretinde bir hayvan.
2. Bir yazının kopyası; nüsha: Sözleşmenin bir sureti de sizde bulunsun. Diplomanın noterden tasdikli sureti.
3. Esk. Fotoğraf.
4. Esk. Fotoğraf.
5. Esk. Yüz, çehre çehre.
6.... suretiyle, belirtilen biçimle yolla: Karakola celbetmek suretiyle ifadesini almak. Darp suretiyle ölüme sebebiyet vermek.
7.... surette, belirtilen yolda, şekilde: Her insana eşit surette dağıtılmasına itina yayınlandı.
8. Suret almak, suret çıkarmak, bir şeyin kopyasını çıkar mak. || Suret uğrusu, ikiyüzlü. || Suret yazmak, fotoğraf yapmak. || Sureti haktan görünmek, kendisini temiz yürekli, fenalık düşünmeyen biriymiş şeklinde göstermek ya da birinin iyliği için çalışıyormuş havasına bürünmek. || Suretine girmek, bir şeyin görünüşüne benzemek, onun biçimi ni almak.
*Esk. Suret-bend, suret-ger, ressam, fotoğrafçı, resimci. || Suret-nûma, oluşan, görünen, belli olan. || Suret-perest, şekle ehemmiyet veren, şekilci; putperest. || Suret -pezir, suretyab, oluşan, biçimlenen. || Suret-i hal, içinde bulunulan anın durumu. || Suret-i husul, oluşma biçimi. || Suret i kafiyede, suret-i mutlakada, kesinlikle asla. || Suret-i mahsusada, bilhassa. || Suret-i res- mıyede, yasal olarak, resmi olarak. || Suret -i suud, yükseliş biçimi. || Suret-i tesviye, bir probleminin çözüm yolu.
*Esk. dilbilg. Suret zarfı, niteleme belirteci.
*Esk. mat. Hisse.
*Folk. Halk içinde insan yüzüne verilen ad; çehre çehre. (Bk. ansikl. böl.) d Yüz resmi, portre. (Bk. ansikl. böl.)
*Sonbahar. sant. Yaşayan ya da ölmüş bir kişiyi temsil eden heykel, fotoğraf ya da gravür. || Bir para ya da madalyanın, bir kral, bir prens ya da mühim bir kişinin başını gösteren ön yüzü.
*Huk. Hukuki bir işlemi belirleyen senet ya da belgelerin aslına uygun örneği. || Tasdikli suret, yetkili merci ya da işgören tarafınca onaylanmış örnek.
*ikt. tar. OsmanlIlar döneminde, hâzineden bir tek alacaklıya ilişik olan ve toplu olarak ödenmesi ihtiyaç duyulan paranın miktarını gösteren ve alacaklıya verilen belge (Bir den çok alacaklıya ilişik ve taksitle ödene cek gömü borçlarında ise, alacaklılara suret yerine sergi adında olan bir belge verilirdi. Bu yöntem ikinci meşrutiyet'in ilanından sonrasında kaldırıldı.)
*isi. fels. Varlığın görünen, beş duyu ile algılanabilen yönüne verilen ad (Bk. ansikl. böl.)
*Matbaac. Temel bir baskı parçanın (tipo klişesi, ofset ya da çukurbaskı filmi) tek ya da çok nüsha halinde çoğaltılması. (Bu kopyalar, örneksiz belgenin çeşti konumlarını kapsayan baskı kalıpları halletmeye ya da aynı baskı parçasının birden fazla basımcı tarafınca aynı anda çeşitli şekilde kullanılmasını sağlar.)
*Tasav. Tanrısal varlığın dış dünyada ya da insan gönlünde tecellisi. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Folk. Halk içinde suretin insanların kişiliği hakkında düşünce verdiğine inanılır. Gözleri ufak ve birbirine yakın olanların kurnaz; çekik olanlam acımasız; çenesi köşeli ve belirgin darların azimli ve inatçı; yuvarlak yüzlülerin yumuşak huylu; dudakları ince ve düz bir çizgi biçiminde danların emin ve inalçı; alnı dar olanların sinirli; geniş olanlarınakıllı; saçları sert ve dik olanların sinirli le inatçı olduğu şeklinde yorumlamalar, bugiın de halk içinde yaygındır. Halk araanda suretleri en fazlaca yapılanlar Kerem ils Aslı, Arzu ile Kamber, Ferhat ile Şirin gbi halk öyküsü kahramanlarıdır. Aleviler ve bektaşi- lerde daha çok Ali, Haşan, Hüseyin şeklinde dinle ilgili kişilerin suretleri yapılırdı. Bat tal Gazi şeklinde halk kahramanlan da sureti en fazlaca yapılanlardandı.
*isi. fels. İslam felsefesinde ter varlığın biri suret, ötekisi zat olmak suretiyle iki yönü olduğu kabul edilir. Suret, varlığın dışa yansıyan benzeri, görünüşte ortaya çıkanı; zat ise varlığın kendisi, özüdür. Öz ve aslolan olan zatı sınırı olan bir biçimdesuret yansıtır. Tüm zatların birer sureti vaıdır. Özek likle maddeci felsefeci ve düşünürlere gore, aslolan görünüştür ve görünüşün arkasında başka bir bilinmeyen varlık yoktur, Sadece. İslam felsefesi varlığı zat ile suretten oluşan, bilmen ve bilinmeyen, görünen ve görünmeyen bir ikili tüm olarak kabul eder
*Tasav. Suret, Tann'nın duyular dünyasında kendini belli etmesi, evrendeki varlık türlerine yansımasıdır. Bilhassa vahdet-i vücut anlayışına gore varlıkta ikilin sözko- nusu olmadığından her suret ya da görüntü tanrısal adların (el-esma errububiye) tecellilerinden başka bir şey değildir. Bundan dolayı gerçekte görünen fcat) de görüntü (suret) de Tann'dan başkası değildir.
1. Dış görünüş, şekil: insan suretinde bir hayvan.
2. Bir yazının kopyası; nüsha: Sözleşmenin bir sureti de sizde bulunsun. Diplomanın noterden tasdikli sureti.
3. Esk. Fotoğraf.
4. Esk. Fotoğraf.
5. Esk. Yüz, çehre çehre.
6.... suretiyle, belirtilen biçimle yolla: Karakola celbetmek suretiyle ifadesini almak. Darp suretiyle ölüme sebebiyet vermek.
7.... surette, belirtilen yolda, şekilde: Her insana eşit surette dağıtılmasına itina yayınlandı.
8. Suret almak, suret çıkarmak, bir şeyin kopyasını çıkar mak. || Suret uğrusu, ikiyüzlü. || Suret yazmak, fotoğraf yapmak. || Sureti haktan görünmek, kendisini temiz yürekli, fenalık düşünmeyen biriymiş şeklinde göstermek ya da birinin iyliği için çalışıyormuş havasına bürünmek. || Suretine girmek, bir şeyin görünüşüne benzemek, onun biçimi ni almak.
*Esk. Suret-bend, suret-ger, ressam, fotoğrafçı, resimci. || Suret-nûma, oluşan, görünen, belli olan. || Suret-perest, şekle ehemmiyet veren, şekilci; putperest. || Suret -pezir, suretyab, oluşan, biçimlenen. || Suret-i hal, içinde bulunulan anın durumu. || Suret-i husul, oluşma biçimi. || Suret i kafiyede, suret-i mutlakada, kesinlikle asla. || Suret-i mahsusada, bilhassa. || Suret-i res- mıyede, yasal olarak, resmi olarak. || Suret -i suud, yükseliş biçimi. || Suret-i tesviye, bir probleminin çözüm yolu.
*Esk. dilbilg. Suret zarfı, niteleme belirteci.
*Esk. mat. Hisse.
*Folk. Halk içinde insan yüzüne verilen ad; çehre çehre. (Bk. ansikl. böl.) d Yüz resmi, portre. (Bk. ansikl. böl.)
*Sonbahar. sant. Yaşayan ya da ölmüş bir kişiyi temsil eden heykel, fotoğraf ya da gravür. || Bir para ya da madalyanın, bir kral, bir prens ya da mühim bir kişinin başını gösteren ön yüzü.
*Huk. Hukuki bir işlemi belirleyen senet ya da belgelerin aslına uygun örneği. || Tasdikli suret, yetkili merci ya da işgören tarafınca onaylanmış örnek.
*ikt. tar. OsmanlIlar döneminde, hâzineden bir tek alacaklıya ilişik olan ve toplu olarak ödenmesi ihtiyaç duyulan paranın miktarını gösteren ve alacaklıya verilen belge (Bir den çok alacaklıya ilişik ve taksitle ödene cek gömü borçlarında ise, alacaklılara suret yerine sergi adında olan bir belge verilirdi. Bu yöntem ikinci meşrutiyet'in ilanından sonrasında kaldırıldı.)
*isi. fels. Varlığın görünen, beş duyu ile algılanabilen yönüne verilen ad (Bk. ansikl. böl.)
*Matbaac. Temel bir baskı parçanın (tipo klişesi, ofset ya da çukurbaskı filmi) tek ya da çok nüsha halinde çoğaltılması. (Bu kopyalar, örneksiz belgenin çeşti konumlarını kapsayan baskı kalıpları halletmeye ya da aynı baskı parçasının birden fazla basımcı tarafınca aynı anda çeşitli şekilde kullanılmasını sağlar.)
*Tasav. Tanrısal varlığın dış dünyada ya da insan gönlünde tecellisi. (Bk. ansikl. böl.)
*ANSİKL. Folk. Halk içinde suretin insanların kişiliği hakkında düşünce verdiğine inanılır. Gözleri ufak ve birbirine yakın olanların kurnaz; çekik olanlam acımasız; çenesi köşeli ve belirgin darların azimli ve inatçı; yuvarlak yüzlülerin yumuşak huylu; dudakları ince ve düz bir çizgi biçiminde danların emin ve inalçı; alnı dar olanların sinirli; geniş olanlarınakıllı; saçları sert ve dik olanların sinirli le inatçı olduğu şeklinde yorumlamalar, bugiın de halk içinde yaygındır. Halk araanda suretleri en fazlaca yapılanlar Kerem ils Aslı, Arzu ile Kamber, Ferhat ile Şirin gbi halk öyküsü kahramanlarıdır. Aleviler ve bektaşi- lerde daha çok Ali, Haşan, Hüseyin şeklinde dinle ilgili kişilerin suretleri yapılırdı. Bat tal Gazi şeklinde halk kahramanlan da sureti en fazlaca yapılanlardandı.
*isi. fels. İslam felsefesinde ter varlığın biri suret, ötekisi zat olmak suretiyle iki yönü olduğu kabul edilir. Suret, varlığın dışa yansıyan benzeri, görünüşte ortaya çıkanı; zat ise varlığın kendisi, özüdür. Öz ve aslolan olan zatı sınırı olan bir biçimdesuret yansıtır. Tüm zatların birer sureti vaıdır. Özek likle maddeci felsefeci ve düşünürlere gore, aslolan görünüştür ve görünüşün arkasında başka bir bilinmeyen varlık yoktur, Sadece. İslam felsefesi varlığı zat ile suretten oluşan, bilmen ve bilinmeyen, görünen ve görünmeyen bir ikili tüm olarak kabul eder
*Tasav. Suret, Tann'nın duyular dünyasında kendini belli etmesi, evrendeki varlık türlerine yansımasıdır. Bilhassa vahdet-i vücut anlayışına gore varlıkta ikilin sözko- nusu olmadığından her suret ya da görüntü tanrısal adların (el-esma errububiye) tecellilerinden başka bir şey değildir. Bundan dolayı gerçekte görünen fcat) de görüntü (suret) de Tann'dan başkası değildir.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR