ULAŞTIRMA a. 1. Ulaştırmak eylemi. 2. insanların, malların, haberlerin ulaşmasını sağlayan işlerin ve araçların tümü; münakalat: Ul...
ULAŞTIRMA a.
1. Ulaştırmak eylemi.
2. insanların, malların, haberlerin ulaşmasını sağlayan işlerin ve araçların tümü; münakalat: Ulaştırma hizmetleri. Ulaştırma görevlisi.
*Ask. Flarekât halindeki birliklerin hareketlerine ve nakledilmesine olanak veren karayolu, akarsu, demiryolu, liman ve havaalanı altyapısının tümü. (Bk. ansikl. böl.) || Ulaştırma hizmeti, çeşitli ulaşım araçlarıyla personel, silah, araç ve gereçlerin bölgeler arasında taşınmalarını sağlayan etkinlikler. || Ulaştırma sınıfı, askeri birliklerin ulaştırma hizmetlerini yürütmek amacıyla kurulmuş yardımcı askeri sınıf. || Ulaştırma subayı, ulaştırma sınıfına mensup ya da karargâhlarda ulaştırma hizmetini planlamakla görevli subay.
*Ask. havc. Askeri hava ulaştırma, askeri havacılıkta, stratejik nükleer kuvvetlerin, kara-hava ve deniz-hava kuvvetlerinin personel ve malzeme ikmalini yapmakla yükümlü bölüm. (Bk. ansikl. böl.)
*Tic. Ulaştırma giderleri, bir ürünü satın alındığı yerden ya da fabrikadan kullanılacağı ya da satılacağı yere iletmek için yapılan harcamalar.
*ANSİKL. Ask. Flarekât üsleriyle sefer halindeki birlikler arasındaki ulaşımın güvenliğini korumak, her zaman stratejinin bir gereği olmuştur. XIX. yy.'ın sonlarından bu yana demiryollarının kazandığı askeri önem üzerine, ulaşımın korunması tüm demiryolu şebekesini de içerecek şekilde genişledi: kimi tren hatları Birinci Dünya savaşı'nda taarruzların stratejik hedefi oldu. Bu savaş, ayrıca, her tür takviye ve ikmalde büyük rol oynayan deniz ulaşımının belirleyici önemini ortaya koydu (Afrika'daki birliklerin ve amerikan ordusunun fransız cephesine nakli). Bunların, özellikte denizaltıların saldırılarına karşı korunması, o tarihten beri savaş donanmalarının başlıca görevlerinden biri oldu, ikinci Dünya savaşı'nda Müttefiklerin zaferi, ulaşım ve bağlantı serbestliğini korumalarına olanak veren denizler üzerindeki egemenliklerinin sonucuydu. Bu savaş, bir ulaşım etkeni olarak havayı da kapsadı; örgütlenmesi giderek daha karmaşıklaşan ulaşım hatları şebekesi lojistiğe eşi görülmemiş bir değer kazandırdı.
Karada, bağlantıları kurmak ya da yeniden sağlamak için gerekli çalışmaları yapmak istihkâmın görevidir: bu çalışmalar, karayollarını, demiryollarını, köprüleri, kanalları, havacılıkla ilgili alanları, liman tesislerini ve mavnalarla nakliyeyi kapsamaktadır. İstihkâm, aynı zamanda, engelleme (barikatlar, dal ve kütüklerden siperler, taşkınlar, tanksavar hendekleri), tahrip ve giderek yaygınlaşan mayınlama gibi yollarla düşmanın kara ulaşımından yararlanmasını engellemekle görevlidir. Ulaşımı düşmandan uzak tutmak, bombardıman uçaklarının da görevleri arasındadır. Günümüzde bir harekât alanı, bir kara çarpışması alanı ve bir ulaşım alanından oluşmaktadır.
Yakın tarih, 1944'te Fransa'ya yapılan çıkarma harekâtında ya da sömürge savaşlarında partizanların düşman gerilerinde oynadıkları rolün ne kadar önemli olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, lojistik subayları, göçerken yolları tıkayan ve birliklerin ilerlemesini engelleyen (1940'ta Fransa cephesi, 1950-1953'te Kore savaşı) sivil halk yığınlarını da dikkate almak zorundadırlar. Batı Avrupa'yı kaplayan otoyol ağı, her türlü arazide harekete elverişli paletli araçların yanında tekerlekli araçların geliştiğini gösteren yeni bir unsurdur.
*Ask. havc. Askeri hava ulaştırma. 1918 yılında amerikalı general Mitchell tarafından hazırlanan ve hava indirme birliklerini alman hatlarının gerisine paraşütle indirmeyi öngören projenin başarısızlığa uğramasından sonra, askeri hava ulaştırma alanındaki ilk müdahalelerden biri, 1936'da Flitler tarafından Franco'ya gönderilen bir Junkers Ju 52 birliğinin cumhuriyetçi yönetime başkaldıran İspanyol yabancı Lejyonu'na ait birlikleri Fas'tan Ispanya'ya taşımasıdır. Elununla birlikte, bu uzmanlık alanı ancak, ikinci Dünya savaşı'nda, hava indirme harekâtları (Girit, Sicilya, Normandiya, Arnhem), kuşatılmış birliklere ikmal (Demiansk, Stalingrad), fransız Direniş birlikleri'ne destek (Vercors), başarıdan faydalanma dönemlerinde iteri birliklere ikmal gibi çok çeşitli görev alanlarında büyük bir gelişme gösterdi.
Bu genel görevlere, çok geçmeden bombardıman ve av uçaklarına ikmal görevleri de eklenmiştir. (havada yakıt İKMALİ.) Flava ulaştırmasına, çok önemli görevler verilmesi bunlar için özel komutanlıkların (amerikan Air Transport Command) kurulmasına neden oldu. Berlin hava köprüsü, Kore ve Çinhindi savaşları (özellikle Dien Bıen Phu muharebesi) hava ulaştırmasının ne kadar önemli olduğunu kanıtladı. 1964 ile 1973 arasında Amerikalıların Vietnam'a girişi bu uzmanlık alanında yeni bir atılım yapılmasını ve yeni kullanım taktiklerinin geliştirilmesini sağladı. Böylece Amerikalılar, topçu atışlarından kolayca etkilenen taktik nakliye uçaklarının yere inmelerini önleyebilmek için, özellikle 1968'de Khe Sanh'ta başarıyla kullanılan, iniş yapmaksızın yer seviyesinde atma yöntemini geliştirdiler.
Türk hava kuvvetleri'nde nakliye uçak birliği ikinci Dünya savaşı'nı izleyen yıllarda C-47 (Dakota) tipi uçaklarla alay teşkilatı altında kuruldu. 1950'li yılların başından itibaren aynı tip uçaklarla Ana ulaştırma üssü oluşturuldu. Halen Kayseri ve Ankara'da C-47, C-130 ve transal tipi uçaklardan oluşan Ana ulaştırma üssü birlikleri bulunmaktadır. Görevleri her çeşit personel ile malzeme naklini gerçekleştirmek, ayrıca savaş durumunda hava indirme komando tugaylarını hedef bölgelerine havadan naklederek paraşütle atılmalarını sağlamaktır.
1. Ulaştırmak eylemi.
2. insanların, malların, haberlerin ulaşmasını sağlayan işlerin ve araçların tümü; münakalat: Ulaştırma hizmetleri. Ulaştırma görevlisi.
*Ask. Flarekât halindeki birliklerin hareketlerine ve nakledilmesine olanak veren karayolu, akarsu, demiryolu, liman ve havaalanı altyapısının tümü. (Bk. ansikl. böl.) || Ulaştırma hizmeti, çeşitli ulaşım araçlarıyla personel, silah, araç ve gereçlerin bölgeler arasında taşınmalarını sağlayan etkinlikler. || Ulaştırma sınıfı, askeri birliklerin ulaştırma hizmetlerini yürütmek amacıyla kurulmuş yardımcı askeri sınıf. || Ulaştırma subayı, ulaştırma sınıfına mensup ya da karargâhlarda ulaştırma hizmetini planlamakla görevli subay.
*Ask. havc. Askeri hava ulaştırma, askeri havacılıkta, stratejik nükleer kuvvetlerin, kara-hava ve deniz-hava kuvvetlerinin personel ve malzeme ikmalini yapmakla yükümlü bölüm. (Bk. ansikl. böl.)
*Tic. Ulaştırma giderleri, bir ürünü satın alındığı yerden ya da fabrikadan kullanılacağı ya da satılacağı yere iletmek için yapılan harcamalar.
*ANSİKL. Ask. Flarekât üsleriyle sefer halindeki birlikler arasındaki ulaşımın güvenliğini korumak, her zaman stratejinin bir gereği olmuştur. XIX. yy.'ın sonlarından bu yana demiryollarının kazandığı askeri önem üzerine, ulaşımın korunması tüm demiryolu şebekesini de içerecek şekilde genişledi: kimi tren hatları Birinci Dünya savaşı'nda taarruzların stratejik hedefi oldu. Bu savaş, ayrıca, her tür takviye ve ikmalde büyük rol oynayan deniz ulaşımının belirleyici önemini ortaya koydu (Afrika'daki birliklerin ve amerikan ordusunun fransız cephesine nakli). Bunların, özellikte denizaltıların saldırılarına karşı korunması, o tarihten beri savaş donanmalarının başlıca görevlerinden biri oldu, ikinci Dünya savaşı'nda Müttefiklerin zaferi, ulaşım ve bağlantı serbestliğini korumalarına olanak veren denizler üzerindeki egemenliklerinin sonucuydu. Bu savaş, bir ulaşım etkeni olarak havayı da kapsadı; örgütlenmesi giderek daha karmaşıklaşan ulaşım hatları şebekesi lojistiğe eşi görülmemiş bir değer kazandırdı.
Karada, bağlantıları kurmak ya da yeniden sağlamak için gerekli çalışmaları yapmak istihkâmın görevidir: bu çalışmalar, karayollarını, demiryollarını, köprüleri, kanalları, havacılıkla ilgili alanları, liman tesislerini ve mavnalarla nakliyeyi kapsamaktadır. İstihkâm, aynı zamanda, engelleme (barikatlar, dal ve kütüklerden siperler, taşkınlar, tanksavar hendekleri), tahrip ve giderek yaygınlaşan mayınlama gibi yollarla düşmanın kara ulaşımından yararlanmasını engellemekle görevlidir. Ulaşımı düşmandan uzak tutmak, bombardıman uçaklarının da görevleri arasındadır. Günümüzde bir harekât alanı, bir kara çarpışması alanı ve bir ulaşım alanından oluşmaktadır.
Yakın tarih, 1944'te Fransa'ya yapılan çıkarma harekâtında ya da sömürge savaşlarında partizanların düşman gerilerinde oynadıkları rolün ne kadar önemli olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, lojistik subayları, göçerken yolları tıkayan ve birliklerin ilerlemesini engelleyen (1940'ta Fransa cephesi, 1950-1953'te Kore savaşı) sivil halk yığınlarını da dikkate almak zorundadırlar. Batı Avrupa'yı kaplayan otoyol ağı, her türlü arazide harekete elverişli paletli araçların yanında tekerlekli araçların geliştiğini gösteren yeni bir unsurdur.
*Ask. havc. Askeri hava ulaştırma. 1918 yılında amerikalı general Mitchell tarafından hazırlanan ve hava indirme birliklerini alman hatlarının gerisine paraşütle indirmeyi öngören projenin başarısızlığa uğramasından sonra, askeri hava ulaştırma alanındaki ilk müdahalelerden biri, 1936'da Flitler tarafından Franco'ya gönderilen bir Junkers Ju 52 birliğinin cumhuriyetçi yönetime başkaldıran İspanyol yabancı Lejyonu'na ait birlikleri Fas'tan Ispanya'ya taşımasıdır. Elununla birlikte, bu uzmanlık alanı ancak, ikinci Dünya savaşı'nda, hava indirme harekâtları (Girit, Sicilya, Normandiya, Arnhem), kuşatılmış birliklere ikmal (Demiansk, Stalingrad), fransız Direniş birlikleri'ne destek (Vercors), başarıdan faydalanma dönemlerinde iteri birliklere ikmal gibi çok çeşitli görev alanlarında büyük bir gelişme gösterdi.
Bu genel görevlere, çok geçmeden bombardıman ve av uçaklarına ikmal görevleri de eklenmiştir. (havada yakıt İKMALİ.) Flava ulaştırmasına, çok önemli görevler verilmesi bunlar için özel komutanlıkların (amerikan Air Transport Command) kurulmasına neden oldu. Berlin hava köprüsü, Kore ve Çinhindi savaşları (özellikle Dien Bıen Phu muharebesi) hava ulaştırmasının ne kadar önemli olduğunu kanıtladı. 1964 ile 1973 arasında Amerikalıların Vietnam'a girişi bu uzmanlık alanında yeni bir atılım yapılmasını ve yeni kullanım taktiklerinin geliştirilmesini sağladı. Böylece Amerikalılar, topçu atışlarından kolayca etkilenen taktik nakliye uçaklarının yere inmelerini önleyebilmek için, özellikle 1968'de Khe Sanh'ta başarıyla kullanılan, iniş yapmaksızın yer seviyesinde atma yöntemini geliştirdiler.
Türk hava kuvvetleri'nde nakliye uçak birliği ikinci Dünya savaşı'nı izleyen yıllarda C-47 (Dakota) tipi uçaklarla alay teşkilatı altında kuruldu. 1950'li yılların başından itibaren aynı tip uçaklarla Ana ulaştırma üssü oluşturuldu. Halen Kayseri ve Ankara'da C-47, C-130 ve transal tipi uçaklardan oluşan Ana ulaştırma üssü birlikleri bulunmaktadır. Görevleri her çeşit personel ile malzeme naklini gerçekleştirmek, ayrıca savaş durumunda hava indirme komando tugaylarını hedef bölgelerine havadan naklederek paraşütle atılmalarını sağlamaktır.
Kaynak: Büyük Larousse
YORUMLAR