Cumhuriyet Nedir? (Sözlük)

Cumhuriyet isim (cumhu:riyet) Arapça cumh°riyyet Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bu konuyu belli başlı süreler için s...


Ad: ataturk.jpg
Cumhuriyet





isim (cumhu:riyet) Arapça cumh°riyyet

Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bu konuyu belli başlı süreler için seçtiği milletvekilleri vasıtasıyla kullandığı yönetim şekli:
"Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa kemal atatürk'tür."- .



Birleşik Sözler

Cumhuriyet Bayramı
Türk Cumhuriyetleri

TDK








  • Lugat 2000 Lügat - Türkçe-İngilizce-Almanca-Fransızca Lügat


  • Lügat Nedir? Lügat Hakkında



1. DAR ANLAMDA CUMHURİYET

Hükümet biçmini ifade eder. En yalın şekilde monarşinin karşıtı olarak tanımlanır.

En fazlaca kabul gören tanımı: Devlet başkanı ve devletin başka organlarının seçimle ve belirgin süreler için göreve geldiği HüKüMET BİÇİMİdir. Ama bir takım yazarlar dar mealde cumhuriyerin tanımını iyice daraltmakta ve kalıtım dışı yollarla (seçim, darbe, devrim) iş başına gelmeyi kafi saymaktadırlar.





2. GENİŞ ANLAMDA CUMHURİYET


Devlet şeklini ifade eder. Devlet şekillerinin sınıflanmasında mühim bir kriterde egemenliğin kime ait olduğudur. Bu açıdan baktığımızda geniş mealde cumhuriyet egemenliğin bir şahıs (monark) ya da zümreye (aristokrasi) değildir toplumun tümüne ait olduğu modeli ifade eder. Geniş mealde cumhuriyet tanımı cumhuriyet ve demokrasiyi özdeşleştirmektedir. Oysa demokrasiz cumhuriyetrler olduğu şeklinde (toplumcu rejimler örnek olarak verilebilir) sınırı olan monarşi (ör: İngiltere, Japonya) şeklinde demokrasilerde vardır.


TüM BUNLAR IŞIĞINDA TüRKİYE'YE ÖZGü ANLAMIYLA CUMHURİYET


Mustafa Kemal Mustafa kemal atatürk "Bana ait en büyük eserim Türkiye Cumhuriyeti'dir." derken ne bir hükümet şeklini ne de bir devlet şeklini kastetmişti; kastettiği Türk Devrimiydi. Nitekim

Anayasa Mahkemesi hem 61 Snayasası döneminde hem de 82 Anayasası döneminde (ör: yukardaki karar) cumhuriyeti geniş yorumlarken Türk devrimini baz almıştır. Bununla birlikte son olarak 61 anayasasının gerekçesinde;

CUMHURİYETİN TüRK DEVRİMİNİN HUKUKİ GEREKÇESİ OLDUĞU VURGULANMIŞTIR.



Cumhuriyet


Cumhuriyet Nedir?

Cumhuriyet, başta devlet başkanı olmak suretiyle, devletin başlıca temel organlarının belirgin aralıklarla yinelenen seçimlerle göreve getirilmiş olduğu bir “yönetim biçimiâ€dir.
Cumhuriyet ismi verilen yönetim şekilleri, yöneticilerin göreve getirilmesinde kalıtım yöntemini reddetmiştir.

Cumhuriyet ismi verilen yönetim şekillerinde halk, yönetimini beğenmediği yöneticileri, belirgin aralıklarla yinelenen seçimlerde değiştirebilmek olanağına haizdir.Bundan dolayı yöneticiler, toplumu tadı şekilde yönetemezler; halkın isteklerini ve beğenilerini gözönünde tutmak zorunda bırakılırlar. Bir başka deyişle, yöneticilerin iradesi mutlak değildir, halk iradesi ile sınırlıdır.

Cumhuriyetlerde bu özellikler, yönetenleri siyasal bakımdan halka “sorumluâ€duruma getirir: yönetilenleri tebaa, kul olmaktan çıkarıp vatandaşlık konumuna yüceltir.

Yönetilenler, “hükümdarlık (monarşi)†ismi verilen yönetim şekillerinde tebaa ya da kul durumundadırlar.


“Tebaa†ya da “kul†olmak, hükümdarın iktidarına ve tüm buyruklarına kafa eğmekle yükümlü olmak anlamına gelir.


“Tebaa†ya da “kulâ€, hiçbir süre hükümdarın iktidarını sınırlayıcı ya da denetleyici bir rol oynamaz.


“Tebaa†ya da “kul†hükümdarı seçimle değişiklik yapmak olanağına haiz olmadığı için, hükümdarın “tebaaâ€ya karşı hiçbir siyasal sorumluluğu da yoktur.


Türkiye'de Cumhuriyet Nasıl İlân Edildi?
Türkiye'de Cumhuriyet yönetimine, 29 Ekim 1923 tarihinde geçilmiştir; ama 23 Nisan 1920 tarihinin, Cumhuriyet yönetiminin de fiilî başlangıcı bulunduğunu söylemek gerekir.

23 Nisan 1920'de “egemenliğin kayıtsız şartsız ulusa ait olduğu†ilân edilmiş; ulusun seçtiği TBMM'nin denetimindeki hükümet, ulusun kaderini edinmek suretiyle emek vermeye adım atmıştır.

Bu gelişmelere rağmen, Padişahlık ve Saltanatın hukuken kaldırılması için 1922 yılına kadar beklemek gerekmiştir.

TBMM, 1 Kasım 1922 gecesi verilen bir kararla, “Halifelikâ€le “Saltanatı†birbirlerinden ayırmış; Saltanatı kaldırmıştır.

Halifeliğin ise, bir süre daha korunması uygun bulunmuş olduğu için, İngiltere'ye sığınmış olan Vahdettin'in yerine, Osmanlı Ailesi'nden Abdülmecit, Halife seçilmiştir.

Cumhuriyet'in ilânından sonrasında, Halife'nin, iktidar odağı haline getirilmesi için emekler başlayınca, 3 Mart 1924 tarihinde de Halifelik kaldırılmıştır.

Bu aşamalardan geçilerek kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti, tarihimizdeki en mühim dönüşümdür.

“Hukuk devleti†ilkesinin ve “hukukun üstünlüğü†teriminin da Türkiye'de, Cumhuriyet yönetiminin getirileri içinde olduğu söylenebilir.

“Cumhuriyetçilik†Ne Anlamına gelir?

Özelliklerine özetlemek gerekirse değindiğimiz cumhuriyet adlı yönetim biçiminin yönetime egemen kılınmasını; devlet iktidarının ve yönetiminin kişilerin, ailelerin, grupların tekeline bırakılmamasını; vatandaşların yönetime etkin bir şekilde katılmasının sağlanmasını amaçlayan anlayışa “cumhuriyetçilik†denilmektedir.
Mustafa kemal atatürk, cumhuriyetçiliği, yalnız hükümdarlık ve kalıtım sistemlerinin-,metotlarının reddi olarak anlamamış; bununla beraber demokrasi terimi ile beraber düşünmüş; demokratik bir cumhuriyetçilik anlayışını benimsemiştir.


Cumhuriyet Nedir?
Dini Kavramlar Sözlüğü


Sözlükte, ekseriyet anlamındaki "cumhûr" kelimesinden türeyen "cumhuriyet" terim olarak, bir toplumu yönetme yetkisinin, seçimle halktan alındığı siyasal örgütlenme şekline denir. Cumhuriyet, tek kişinin bir toplumu yönetmesi anlamındaki "monarşi"nin karşıtıdır. Cumhuriyet yönetiminde, toplumu yönetecek olanlar, halk tarafınca seçilir. Monarşide ise bu şekilde bir seçim yoktur, yönetim, babadan oğula ya da kardeşe geçen bir sistemle iş başına gelen bir şahıs tarafınca yönetilir.


Cumhuriyet nedir?

Millet tarafınca seçilen parlamentoya dayanan ve başlangıcında cumhurbaşkanı olan siyasal bir rejim şekli. Derhal tüm ülkelerde tek ortak yanı, devlet başkanlığı makamının babadan oğula ya da aile yakınlarına miras kalmamasıdır. Aristo, cumhuriyeti; "Umumun menfaatini gözeten halk idaresi" diye tanım eder. Montesquieu ise, cumhuriyet rejiminde üç ana kuvvet (yasama, yürütme, yargı) bulunduğunu; bunların birbirine karşı bağımsız ve denetleme esasına gore işleyen, başlangıcında seçimle gelmiş yöneticilerin olduğu siyasal rejim olarak ifade etmiştir. 1789 senesinde Fransa'da vuku bulan ihtilalle Avrupa'daki zalim krallık rejimlerine tepki olarak doğmuş bulunan cumhuriyet rejimi, zaman içinde cumhuriyete tamamen zıt rejimler tarafınca, gerçek yüzleri örtmek için kullanılmıştırcumhuriyet

Toplumcu ülkeler isim olarak cumhuriyet kelimesini benimsemişler, fakat "halka karşın halk için" düsturunu uygulamışlardır. Cumhuriyet ilk olarak ABD'de 4 Temmuz 1776'da, Fransa'da ise 1789'da duyuru edilmiştir.

Demokratik düşünürler cumhuriyetin en ideal şeklini; çok partili bir siyasal hayata, genel seçimlerle işbaşına gelmiş ve bu seçilen kişilerin çıkardığı kanunlarla yönetim edilen, yansız ve hiçbir zümreye ayrıcalık tanımayan bir idareye haiz, özgür ve demokratik bir devlet şeklinde telakki ederler. Fakat ülkeler ve iktidarlar, cumhuriyet rejimini tatbikte değişik uygulamalar gösterirler. Örneğin 1990 öncesi Sovyetler Birliği'nde ve ABD'de olduğu şeklinde. İkisi de cumhuriyet olmasına karşın, birisi komünist, öbürü kapitalisttir. Türkiye'de Cumhuriyet 29 Ekim 1923'te duyuru edilmiş ve 1924 Anayasası'nın 1. maddesinde ifadesini bulmuştur. 1961 Anayasası da devlet şeklinin cumhuriyet bulunduğunu belirtmiştir (madde 1). Bununla birlikte bunun değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini de hükme bağlamıştır (madde 9). 1982 Anayasası başından bu yana cumhuriyet rejiminin kesinlikle benimsenmiş bulunduğunu beyanla 1. maddesinde "Türk Devleti bir Cumhuriyettir.", 4. maddesinde de; "Anayasa'nın birinci maddesindeki devletin yönetim şeklinin Cumhuriyet olduğu ile alakalı yargı ile 2. maddesindeki Cumhuriyet'in nitelikleri ve 3. maddesi hükümleri değiştirilemez. Teklif edilemez." hükümlerini vazetmektedir. Bununla birlikte milletvekilleri (madde 81) ve Cumhurbaşkanı (madde 103) vazifelerine başlarken cumhuriyet ilkesine bağlı kalacaklarına dair yemin içerler.
Sözlükte "cumhuriyet" ne demek?

1. Ulusun, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bu konuyu belli başlı süreler için seçtiği milletvekilleri vasıtasıyla kullandığı devlet şekli.

Tümce içinde kullanımı

Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.

- Anayasa

Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa kemal atatürk'tür.


Cumhuriyet


Devlet reisi, millet ya da Millet Meclisleri tarafınca seçilen hükümet şekli. Demokraside temsili hükûmet şekli. Halkın hür olarak seçtiği temsilciler (Millet vekilleri ve senatörler) aracılığı ile egemenliğini, (hâkimiyetini) kullanmasına dayanan hükûmet şekli.

Cumhuriyetin birbirlerinden değişik üç uygulama şekli vardır.

1- Parlementer hükûmet: Hükûmeti meclisler karşısında bağımsız sayan biçim.

2- Meclis hükûmeti: Hükûmeti meclise bağlı sayan biçim.

3- Başkanlık hükûmeti: Devlet ve hükûmet başkanı aynı kişidir ve halk tarafınca seçilir. Hükûmeti reis kurar, reis değiştirir. Reis meclislere karşı bağımsızdır. (ABD'daki şeklinde.) (Orada benden sordular ki: Cumhuriyet hakkında fikrin nedir?Ben de dedim: Yaşlı mahkeme reisinden başka daha siz dünyaya gelmeden ben dindar bir Cumhuriyetçi olduğumu elinizdeki tarihçei hayatım isbat eder. Hülâsası şudur ki: O süre şimdiki şeklinde, hâli bir türbe kubbesinde inzivada idim, bana çorba geliyordu. Ben de tanelerini karıncalara veriyordum, ekmeğimi onun suyu ile yerdim. Benden sordular, ben dedim: Bu karıncı ve arı milletleri Cumhuriyetçidirler. Cumhuriyetperverliklerine hürmeten tanelerini karıncalara veriyorum. Sonrasında dediler: Sen selefi sâlihine karşıcılık ediyorsun? Cevâben diyordum: Hülefâi Râşidîn hem halife hem Reis-i cumhur idiler. Sıddık-ı Ekber (R.A.) Aşerei Mübeşşereye ve Sahâbei kirama normal olarak Reisi Cumhur hükmünde idi. Fakat, mânâsız isim ve fotoğraf değildir, olurya, hakikat-ı adaleti ve hürriyeti şer'iyeyi taşıyan mânâyı dindar Cumhuriyetin reisleri idiler. Ş.)(Cumhuriyet ki: Hak ve meşveret ve kanunda inhisarı kuvvetten ibarettir. H.)


Cumhuriyet

Halkın hükümranlık hakkını direkt doğruya ya da seçilmiş temsilcileri vasıtasıyla kullandığı bir devlet rejimi.

İlk olarak MÖ 509 senesinde Roma Devleti'nde görülmüştür. Ama Roma Devleti'nin yönetimi Köleci Cumhuriyet biçimindedir. Ortaçağ'da ve Yeniçağ'da Venedik ve Ceneviz şeklinde tüccar İtalyan devletlerinde de uygulanmıştır. Modern mealde ulusal egemenliğin ve demokrasinin tam olarak uygulanmış olduğu ilk laik cumhuriyet yönetimi ABD'de kurulmuştur.


cumhuriyet ingilizcesi


1. republic.

2. slang a paper lira.

- Senatosu hist. Senate (of the Republic of Turkey).





  • Lugat 2000 Lügat - Türkçe-İngilizce-Almanca-Fransızca Lügat


  • Lügat Nedir? Lügat Hakkında


 

YORUMLAR

Ad

Anlamı Nedir?,22,Biyoloji Konu Anlatımı,25,Cilt Bakımı,82,Coğrafya Ders Anlatımı,978,Genel,46,Güzel Sözler,16075,Music,1,Ne Nedir?,32164,Resimli Sözler,4111,Saç Sağlığı,119,Sağlık Bilgileri,1596,Soru-Cevap,10236,Sports,1,Tarih Konu Anlatımı,5,Teknoloji,36,Türk Dili ve Edebiyatı Konu Anlatımı,2,
ltr
item
Ders Kitapları Konu Anlatımı: Cumhuriyet Nedir? (Sözlük)
Cumhuriyet Nedir? (Sözlük)
http://www.muhteva.com/wp-content/uploads/2017/04/47221d1460398753-cumhuriyet-nedir-sozluk-ataturk.jpg
Ders Kitapları Konu Anlatımı
https://ders-kitabi.blogspot.com/2017/06/cumhuriyet-nedir-sozluk.html
https://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/
http://ders-kitabi.blogspot.com/2017/06/cumhuriyet-nedir-sozluk.html
true
5083728687963487478
UTF-8
Tüm Yazılar Yüklendi hiçbir mesaj bulunamadı HEPSİNİ GÖR Devamı Cevap Cevabı iptal Silmek Cevabı iptal Home SAYFALARI POST Hepsini gör SİZİN İÇİN ÖNERİLEN ETİKET ARŞİV SEARCH Tüm Mesajlar İsteğinizle eşleşme bulunamadı Ana Sayfaya Dön Pazar Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Cumartesi Pazar Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec Şu anda... 1 dakika önce $$1$$ minutes ago 1 saat önce $$1$$ hours ago Dün $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago İzleyiciler Takip et THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Tüm Kodunu Kopyala Tüm Kodunu Seç Tüm kodlar panonuza kopyalanmıştır. Kodları / metinleri kopyalayamıyor, kopyalamak için lütfen [CTRL] + [C] tuşlarına (veya Mac ile CMD + C'ye) basınız Table of Content