Iktisat nedir en anlamına gelir? Ekonomide mal terimi ve ekonominin yapısı ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız. Iktisat; ...
Iktisat nedir en anlamına gelir? Ekonomide mal terimi ve ekonominin yapısı ile ilgili genel bilgilerin yer almış olduğu yazımız.
Iktisat; toplumların üretim, bölüşüm, tüketim yapısını ve işleyişini inceleyen bir ilim dalıdır. Bir toplumun mal ve hizmetlerinin üretilmesi, dağıtımı ve tüketilmesi süreçlerinin tümü, o toplumun ekonomisini oluşturur. Ekonomik etkinliklerde iki özellik vardır:
1. İnsanın tabiatla ilişkisi (Her türlü üretimi kapsar.)
2. İnsanın, insanla ilişkisi (Üretim, taşıma, pazarlama, tüketim, hizmet, kâr, zarar vb. ilişkilerin tümünü kapsar.)
insanoğlunun gereksinimleri sonsuz, sınırsızdır, gereksinimleri karşılayacak mallar ise sınırlıdır. gereksinimler ile kıt olan kaynaklar içinde bir denge kurma zorunluluğu insanları ekonomik davranışlara yöneltmiştir.
Bir toplumun ekonomik yapısı, o toplumun şekillenmesinde etkili olur. Günümüzde ekonomik açıdan kuvvetli olan toplumlar, siyasal açıdan da güçlüdürler. Bir toplumun ekonomik zenginliği, ulusal geliri, bunun dağılımı, fabrikalar, işgücü hacmi, yeraltı – yerüstü zenginlikleri, o toplumun gelişmesinde etkili olur.
Gene, günümüz toplumlarının iktisat politikası, “Üretim kimin için ve hangi yollarla olmalıdır?” sorusuna ve “Üretim sonucu elde edilmiş gelirden kimler hangi seviyede yararlanmalıdır?” sorusuna nazar açısını yansıtır.
Toplumların tarihinde geriye doğru gittiğimizde, iktisat faktörünün toplumları şekillendirmesini daha iyi görebiliriz, insanların tabiat ile ilişkilerinin sonucu yaptıkları üretim, insanoğlunun insanla ilişkisine niçin olmakta bu da toplumu şekillendirmektedir. Üretim elemanına haiz oluş ya da o elemanı gereği şeklinde kullanıp – kullanmama, bireyler ve toplumlar içinde ekonomik farklılaşma ve çatışmalara niçin olmaktadır.
Ekonomide Mal Terimi:
insanların gereksinimlerini giderebilecek özellikte olan şeylere mal denir. Malların insan gereksinmelerini yok etme niteliğine “kullanım kıymeti” ya da “yarar” denir. Yararlı olma açısından mal ile hizmet içinde bir fark yoktur. Mesela, fırıncının sattığı ekmek, iyi mi bir ihtiyacı karşılıyorsa bir avukatın yapmış olduğu müdafa da gene bir ihtiyacı giderir.
Bir nesnenin mal niteliğini taşıması için değişiklik amacıyla üretilmesi gerekir. Mesela, kendisi için yün çorap ören bir köylü hanım, mal üretmiş sayılmaz. Oysa, pazar için sebze üreten bir köylünün, pazara götürüp sattığı ve parasıyla gereksinimlerini karşıladığı sebzeler maldır.
Özgür Mallar: Hiçbir emek sarfedilmeden elde edilmiş mallardır.
Ekonomik Mallar: Elde etmek için emek, süre ve uğraş harcanan mallardır.
Tüketim Malları: İnsan gereksinmelerini direkt doğruya karşılayan mallardır. Ekmek, sebzeler, et, vb.
Üretim Malları: Bunlara ana para malı, yatırım malı da denilir, insan gereksinmelerini dolaylı olarak giderirler. Madenler, araçlar, binalar, vb.
Dayanıksız ve Dayanıklı Mallar: Bir kullanışta kullanım kıymeti yok olan tüketim mallarına, dayanıksız; kullanım değerinden uzun süre yararlanılan tüketim mallarına, dayanıklı mal denir. Mesela, ekmek, kömür, elbise dayanıksız; buzdolabı, otomobil, bilgisayar dayanıklı mallardandır.
YORUMLAR