Sıfır meridyeninin geçmiş olan ünlü Greenwich Rasathanesinin bulunmuş olduğu Greenwich nerededir? İngiltere’nin Londra’ya bağlı olan yerleş...
Sıfır meridyeninin geçmiş olan ünlü Greenwich Rasathanesinin bulunmuş olduğu Greenwich nerededir?
İngiltere’nin Londra’ya bağlı olan yerleşimlerinden biridir. Londra’nın cenup doğusunda, Thames nehrinin cenup kıyısındadır. Greenwich semtinin önemi, burada bulunan Kraliyet Denizcilik Koleji’nden ve Greenwich Rasathanesinden gelir.
Greenwich Rasathanesi halen kullanılmakta olan rasathanelerin en eskisidir. 1423’te Gloucester Dükü Humphrey, Greenwich Malikanesi’ni satın alıp burada, sonradan gözlemevi haline getirilmiş olan bir tarassut kulesi yaptırmıştı. Dük’ün ölümünden sonrasında Greenwich semti ve malikanesi tekrardan krallığın malı oldu; 1675’te eski tarassut kulesinin yerinde bir gözlemevi kuruldu. Greenwich Rasathanesi diye anılan bu yapı o zamanlar Thames nehrine bakan ufak bir tepenin üzerindeydi, görevi de, Ay’la yıldızların durumlarını, yerlerini belirtip denizcilerin taraflarını bulmalarına yardım etmekti. 1948’de gözlemevi eski yerinden kaldırılarak Sussex’teki Hurstmonceux Şatosu’na nakledildi. Buna sebep, Greenwich’teki astronomi oluşumlarına Londra’dan gelen ışıkların engel olmasıdır.
İngiltere’nin tanınmış ilim adamlarından bazıları Greenwich Rasathanesi müdürlüğü yapmıştır. Bunların başlıcaları, 1675- 1719 yılları içinde müdürlük yapmış olan, John Flamstead’dir. Bu alim Ay hakkında gözlemleri yardımıyla Newton’un yerçekimi kanunlarını bulmasına yardım etmiştir. 1720 -1742 yılları içinde görevli bulunan Edmund Halley de, sonradan «Halley Kuyruklu Yıldızı» diye adlandırılan kuyruklu yıldızın dönüşünü hesaplamayı başardı. 1742 – 1762 yılları içinde müdür olan James Bradley ışığın sapınçını keşfetti. 1910 – 1933 yılları içinde Greenwich’te Kraliyet Astronomu olarak çalışan Frank Dyson da uzak yıldızların, güneşin tanıdığından geçerken, ışıklarının kırıldığını buldu, ünlü alim Einstein’in İzafiyet Teorisinin doğruluğunu gösterdi.
1884’te ABD’da, Washington D.C.’de, internasyonal bir konferansta toplanan astronomlar, Greenwich Rasathanesi’nin bulunmuş olduğu yeri, dünyanın kafa meridyeni olarak kabul ettiler. Bugün dünyanın her yanında meydana getirilen haritalarda Greenwich’ten geçen boylam 0° olarak hesap edilir, diğeri meridyenler buna bakılırsa derecelendirilir. Dünya, 15° lik bir boylam genişliği olan 24 saat dilimine bölünmüştür. Bu saat dilimlerinin de ilki Greenwich’ten geçer. Greenwich saat ayarı verildiği süre saat orada 12 ise, başmeridyenden 30° doğuda ve 2 saat dilimi ileride olan Türkiye’de saat 14’tür.
YORUMLAR