Isının ışınlar yöntemiyle yayılmasıdır. Mesela güneğin dünyayı ısıtması ışıma yöntemiyle ısıtmaya örnektir. Gece havanın soğuması güneş ışığ...
Isının ışınlar yöntemiyle yayılmasıdır. Mesela güneğin dünyayı ısıtması ışıma yöntemiyle ısıtmaya örnektir. Gece havanın soğuması güneş ışığının enerjisinin olmayışındandır.
Ateşin karşına geçtiğimizde ısınmamızın bir bölümü ışıma yöntemiyle olur. Piyasada yaygınlaşan infraret ısıtma sobaları da ışıkla ısıtmaktadır.Yer Işıması
Yeryüzü kazanılmış olduğu enerjinin bir kısmını atmosfere geri verir. Buna yer ışıması denir. Güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşamadığı saatlerde (gece) ve güneş ışınlarının yere değme açılarının küçüldüğü aylarda yer ışıması artar. Bununla birlikte, yerin yapısı da yer ışıması üstünde etkilidir.
Mesela : Yeryüzünün nebat ile kaplı alanlarında yer ışıması az ve yavaşken çılak arazilerde ısı kaybı daha süratli ve fazla olur.
Isının Işıma Kanalıyla Yayılması :
Soğuk bir kış gününde, güneş altında kalan bir otonun camları ve kaportası soğuk iken içinin nasıl ısınmış olduğu tartışacaksınız.Öğretmeninizin kılavuzluğunda, oto içindeki havanın camdan ya da metal kaportadan ısı iletimi ile ısınmış olamayacağı, o şekilde olsaydı otonun dışının da sıcak olması gerektiği sonucunu çıkarabilirsiniz. Buradan, oto içindeki havaya direkt temas olmadan ısı aktarılmış olacağı sonucuna varılır.
Sual: “Oto içine güneş girmeseydi, güneş altında kalan otonun içi aynı şekilde ısınır mıydı?â€
Izah etme: Bu soruya yanıtınız elbet ki hayır olacaktır.
Cenup yönünde olan evlerin şimal yönünde olan evlerden daha sıcak olması tartışılır. Buradan görünür ışınların ısı taşımış olduğu çıkarımına varılır. Böylelikle ısı yayılmasının “ışıma ile yayılma†olduğu vurgulanır.
* Isı ışıma yöntemiyle(görünmez ışınlarla) yayılabilir.
Bilgi: Kışın güneşli günlerde, dışarıda ısı sıfırın altında iken cenup yönünde olan ve iyi güneş alan evlerin içinin soba gerektirmeyecek kadar ısınması, ışıma yolu ile ısı yayılmasına iyi bir örnektir.
Sual: Dünya’mız Nasıl Isınır, Niçin Soğur?
Izah etme: Sevgili öğrenciler, “Dünyayı ısıtan enerji nereden geliyor?†sorusunu tartışacaksınız.Değişik mevsimlerde ve Dünya’nın değişik enlemlerinde ısınmanın değişik olması ile gelen güneş ışınlarının bolluğu ilişkilendirilir.
Öğretmeniniz geceleri gözlenen soğumanın, Dünya’dan uzaya görünmez ışınların yayılması sonucu olduğu vurgulayacaktır.“Dünya’nın soğuması†mevzusuna; atmosferin sera tesiri, sera gazları, bu gazların miktarca çoğalmasının dünya iklimi üstündeki uzun vadeli ihtimaller içinde tesirleri, buna bağlı deniz seviyesinin yükselmesi tehlikesi benzer biçimde mevzuları içine alan bir proje emek harcaması yapmaya ne dersiniz?
Bilgi: Atmosferi olmayan gezegenlerde gündüz-gece arasındaki ısı farkı çok fazladır.
Sual: Niçin kışın koyu,yazın açık renkli giyim giyeriz?
Izah etme: Yüzeyin açıklığı-koyuluğu ile ısı tutma özelliği arasındaki ilişki “ışın soğurmaâ€, “ışın yutma vakasıyla ilgilidir.Açık rekli giysiler ışığın çoğunu yansıtır,yazın açık renkli kıyafet giyersek serin hissederiz.Koyu renkli giysiler ışığı yutar-soğurur,bizi ısıtır,onun için kışın koyu renkli elbise giyeriz.
* Yansıtan Yüzeyler Isıyı da Yansıtır.
Sınıfa getirilen bir termosun hangi nedenle kullanıldığı hatırlandıktan sonrasında, kapağı açılıp iç yüzeyi inceleyeceksiniz. İç yüzeyin niçin ayna benzer biçimde parlak tasarlandığı tartışacaksınız. Yansıtan renksiz yüzeylerin ışınları tutmadıkları için ısınmadıkları sonucu çıkarılır.
Izah etme: Yansıtıcı yüzeylerin ısı yalıtımı sağlaması gerçeğinin günlük hayata yansıyan bir uygulaması da ayna cepheli çağdaş binalardır.
YORUMLAR