Büyük ve meşhur Türk büyüklerinden kabul edilen ve 17. yüzyıl sonlarında yaşamış olan Müneccimbaşı Ahmet Dede Efendi yaşamı hakkında bilgi. ...
Büyük ve meşhur Türk büyüklerinden kabul edilen ve 17. yüzyıl sonlarında yaşamış olan Müneccimbaşı Ahmet Dede Efendi yaşamı hakkında bilgi.
MÜNECCİMBAŞI (1631 – 1702), Türk bilginlerinin en büyüklerinden biridir. Adı Ahmet’ti, «Ahmet Dede Efendi» diye anılırdı. «Müneccimbaşı» olarak tanınmıştır. Konya Ereğlisi’nden Lûtfullah Ağa’nın erkek evladıdır. Selânik’te dünyaya geldi. İstanbul’a geldi. Devrinin tüm bilgilerini eksiksiz olarak öğrendi. 1665’te IV. Mehmet’in müneccimbaşısı oldu. 1687’de IV. Mehmet’in tahttan indirilmesiyle görevinden uzaklaştırıldı. Kahire’de, Mekke’de, Medine’de müderrislik (profesörlük) yapmış oldu. Mekke Mevlevîhanesi şeyhi olarak orada öldü; Hz. Hatice’nin ayak ucuna gömüldü.
Müneccimbaşı’nın kendisine internasyonal ün elde eden çok önemli eseri, şaşkınlık edilecek bir bilgiyle yazdığı Arapça «Câmî’u’d-Düvel» adlı 3 büyük ciltlik genel İslam tarihidir. Burada eski Türk devletleriyle Osmanlı devleti hakkında verilen bilgi, bir kısmı bugün kaybolmuş kaynaklara dayandığı için, muhteşem önemlidir. Yapıt, 1672’ye kadar gelir.
Bu yaratı, ozan Nedim’in başkanlığında bir kurul tarafınca «Sahâifu’l-Ahbâr» adiyle Türkçe’ye çevrilmiştir. Lâtince, Almanca, Rusça ve başka dillere kısaltılmış çevirileri de vardır. Müneccimbaşı «Aşık» mahlası ile şiirler yazmış; birçok mevzular, ayrıca Türk müziği üstüne, eserler vermiştir.
YORUMLAR