Narkoz Nedir? Narkoz Neden Yapılır?

Narkoz nedir iyi mi tanımlanır? Narkoz niçin ve ne vakit yapılır? Narkoz çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgiler. Bir ameliyat esnasında...

Narkoz nedir iyi mi tanımlanır? Narkoz niçin ve ne vakit yapılır? Narkoz çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgiler.

Bir ameliyat esnasında, hastanın acı duymaması için, meydana getirilen derin uyutmalara, hekimlikte «narkoz» denir. Sinirleri hiçbir acıyı duymaz hale getiren bu derin uyku, afyon, alkaloit, kloral, sulfonal, veronal şeklinde uyuşturucu maddelerle sağlanır. «Narkotik ilâçlar» denilen bu maddelerin haricinde, eter, kloroform, vs. şeklinde daha başka uyuşturucu maddeler daha vardır ki bunlar da, beyne gönderilerek, hasta uyutulur. Buna «genel anestezi» denir.

Narkozla tüm vücuttan acı duyusu kalkar. Bu netice, belli bir uyuşturucu maddeyle sinir hücrelerinin görevlerinin durdurulması ile elde edilir, bu durum ilacın kesilmesine kadar sürer.

Narkozda ilacın beyin hücrelerine yetişmesi ya kan ile dolaşımı (damarlar), ya solunum (akciğerler), ya da sümüksü zarlar ve rektum yolu ile olur. Narkozda hasta ilkin bir irkilme geçirir, düşünceler bulanıktır, nabız, solunum düzensizleşir, hasta aşırı hareketler yapar; ikinci döneme girince, tepkiler kaybolmaya adım atar, gözün saydam katman tepkesi kaybolunca narkoz olmuştur. Bu sırada nabız ve solunum düzelmiştir. İlacın dozu tamam anlama gelir, fazla vermemelidir, yoksa hasta tehlikeli duruma düşer. Esasen narkoz uygulamasını bu mevzuda uzman kişiler yalnız yapabilir.

Bugün narkoz usulleri pek ilerlemiş, tehlikeler pek azalmıştır. Narkoz öncesi bir ağrı dindirici, uyuşturucu ilâçla hazırlık yapmak bugün âdeta kaide olmuştur.

Narkozun çeşitli usulleri vardır. Başlıcaları şunlardır:

1. — Solunum yolu ile narkozda ilacı doğruca bir kompresle, ya da yarı maskelerle verme usulü eski olmakla birlikte kullanıldığı bölgeler vardır. Buna «açık dolanımlı sistem» denir.

2. — Uçucu uyutucu ilâçlar bir balonla bağlanır. Bu usulde solunumda çıkan karbon dioksidin ilâçla karışım halinde verilmesi akciğer görevlerini düzelttiği için, bu oldukça ileri bir usuldür. Buna «yarı kapalı dolanımlı sistem» denir.

3. — Solunum yolu ile verilen ilâçlar, manometrelerden belli basınçlarla geçirilerek gereğine nazaran eterle de karıştırılır, akciğerlere verilir, solukla atılan karışım arıtılarak yeni ilâçlar karıştırılır. Bu ileri bîr tekniktir, buna «kapalı dolanımlı sistem» denir. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonrasında aletlerde büyük gelişmeler olmuştur.

Bazı ilâçları damar yolundan vererek meydana getirilen narkoz da bugün mühim bir yer tutmaktadır. Makat yolundan verilen, 20-30 dakikada narkoz meydana getiren bazı ilâçlar dahi vardır. Bunlar tek başına uygulanmış olduğu şeklinde solunum yolu narkozlarla da birleştirilir.