Birinci Dünya Savaşından yenik ayrılan Osmanlı İmparatorluğunu paylaşmak adına meydana getirilen antlaşmalar, konferanslar ve tasarılar hakk...
Birinci Dünya Savaşından yenik ayrılan Osmanlı İmparatorluğunu paylaşmak adına meydana getirilen antlaşmalar, konferanslar ve tasarılar hakkında genel bilgiler.
OSMANLI DEVLETİ’Nİ PAYLAŞMA TASARILARI
I. Dünya Savaşı devam ederken, Anlaşma devletleri, Osmanlı Devleti’ni kendi aralarında paylaşmışlardı. 1917 yılı ilkbaharına kadar olan anlaşmalar şunlardı:
1. Sykes Pykot Antlaşması
İngiltere, Fransa ve Rusya içinde imzalandı.
Anlaşmaya nazaran Mersin’e kadar olan Akdeniz kesimi (Konya dahil) italya’ya bırakılıyordu.
a. Ürdün ve Irak İngiltere’ye;
b. Mersin’den başlayarak tüm Çukurova,
Sivas’a kadar uzanan ve doğuda Mardin’le sınırlanan bölge,
İskenderun ve Hatay
Suriye ile Şimal Irak’ın koruyuculuğu Fransa’ya;
c. Şark Anadolu ve Boğazlar Rusya’ya bırakılmıştı.
Rusya’nın savaştan çekilmesi üstüne;
1. Bogazlar’ın ortak bir yönetime bırakılması
2. Şark Anadolu’da yeni devletler kurulması ve burada Ermenilere yurt sağlanması kararlaştırıldı.
2. Mac Mahon Antlaşması
İngiltere ile Araplar içinde imzalandı, İngiltere, Osmanlılara karşı isyan ettikleri takdirde Arapların bağımsızlığını kabul edecekti.
3. Saint Jean de Maurienne Antlaşması
İngiltere, Fransa ve İtalya içinde imzalandı. Gaye italya’yı Almanya’dan uzaklaştırıp kendi taraflarına çekmekti.
Mondros Ateşkesi’nin çok ağır koşullar taşımasının sebebi işte bu gizli saklı anlaşmalardı. Mondros’un uygulamaya konulmasıyla bu gizli saklı anlaşmaların ilk adımı atılmış oluyordu.
WİLSON İLKELERİ
ABD, I. Dünya Savaşı’na girerken devlet başkanı Wilson, bir bildiri yayımlamış; cenk sonrası uyulması lüzumlu koşulları belirlemişti. Anlaşma Devletleri Wilson ilkeleri denilen bu koşullara uymayı kabul etmişlerdi.
Wilson’un başlıca ilkeleri şöyleydi :
1. Harp sonunda, yenenler, yenilenlerden toprak almayacak, yenilenler cenk tazminatı ödemeyeceklerdi.
2. Devletler, aralarındaki anlaşmazlıkları sulh kanalıyla çözümleyeceklerdi.
YORUMLAR