SHP - Toplumsal Demokrat Halkçı Parti .Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi Ortanın solunda yer edinen Türk siyasî partisi. SHP, 3...
SHP - Toplumsal Demokrat Halkçı Parti
.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Ortanın solunda yer edinen Türk siyasî partisi. SHP, 3 Kasım 1985'te Toplumsal Demokrasi Partisi (SODEP) ile Halkçı Parti'nin birleşmesiyle kurulmuş ve ilk genel başkanlığına Aydın Itimat Gürkan getirilmiştir.
1986'da meydana getirilen ilk genel kongerede ise, genel başkanlığa Erdal İnönü seçilmiştir. İnönü, 1986'da meydana getirilen ara seçimlerde İzmir'den milletvekili seçilmiştir. Partinin TBMM'de Mayıs 1986'da 84 olan milletvekili sayısı, aynı yıl partiden 20 milletvekilinin ayrılmasıyla 64'e düşmüştür. 1987 genel seçimlerinde ise SHP oyların % 24,74'ünü ile birlikte ana karşıcılık partisi durumuna gelmiş ve TBMM'deki milletvekili sayısı 99'a terfi etmiştir. Partinin genel sekreterliğine ise Temmuz 1989'da Deniz Baykal getirilmiştir. SHP, Mart 1988'de meydana getirilen genel seçimlerden, il genel meclisi seçimlerinde oyların % 28,8'ini ile birlikte birinci parti olarak çıkmış ve Ankara, İstanbul, İzmir benzer biçimde üç büyük il de dahil olmak suretiyle 39 ilin belediye başkanlığını kazanmıştır. 1989'da toplanan Muhteşem Kurultay'da Deniz Baykal da genel başkanlığa adaylığını koydu, ama seçim sonucunda Erdal İnönü başkanlığını korudu. Aynı yıl Toplumcu Enternasyonal'e üye olan parti, 1990 mahalli seçimlerde ANAP'ın arkasından ikinci parti oldu.Bu oy kaybının arkasından meydana getirilen muhteşem kurultayda Deniz Baykal, İnönü'ye karşı genel başkanlığa aday olduysa da kazanamadı. 1991 genel seçimlerinde Güneydoğu Anadolu'nun illerinde Halkın Emek Partisi (HEP) adaylarını gösteren SHP, bu seçimlerde oyların ama yüzde 20,7'sini alabildi ve 88 milletvekili çıkardı. Partinin oylarındaki bu gerileyiş, parti içindeki muhalefeti bir kez daha harekete geçirdi ve Baykal tekrardan genel başkanlığa aday oldu; ama bu kez de kazanamadı. SHP, seçimlerin arkasından Süleyman Demirel başkanlığındaki Doğru Yol Partisi ile bir koalisyon hükümeti kurdu; İnönü, devlet bakanı ve başbakan yardımcısı oldu. Ocak 1992'de Baykal'a karşı tekrardan genel reis olarak İnönü seçildi; ayrıca HEP kökenli milletvekilleri SHP'den ayrıldı ve partinin meclisteki iskemle sayısı 52'ye indi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin tekrardan açılması üstüne bir takım SHP'liler ve ayrıca Deniz Baykal partiden ayrılarak CHP'ye katıldılar. 1993'te meydana getirilen genel başkanlık seçimine İnönü katılmadı ve Murat Karayalçın genel reis seçildi. Bir süre sonra CHP ve SHP'nin birleşmesi için meydana getirilen emekler pozitif sonuçlandı ve SHP, CHP'ye katılmak suretiyle kendini fesh etti. İki partinin birleşmesi amacıyla meydana getirilen kurultayda genel başkanlığa Deniz Baykal seçildi. 24 Aralık 1995'teki genel seçimlerde oyların ama ortalama % 11'ini alan CHP, 550 üyeli TBMM'de yalnızca 49 milletvekilliği elde etti. 1999 erken seçiminde CHP yüzde 10 barajın altında kaldığından milletvekili çıkaramadı, parlamento haricinde kaldı. Bunun üstüne Deniz Baykal ve ekibi, parti yönetiminden çekildi. CHP başkanlığına Altan Öymen seçildi. Tarhan Erdem de genel sekreterliğe getirildi.
.Org Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Ortanın solunda yer edinen Türk siyasî partisi. SHP, 3 Kasım 1985'te Toplumsal Demokrasi Partisi (SODEP) ile Halkçı Parti'nin birleşmesiyle kurulmuş ve ilk genel başkanlığına Aydın Itimat Gürkan getirilmiştir.
1986'da meydana getirilen ilk genel kongerede ise, genel başkanlığa Erdal İnönü seçilmiştir. İnönü, 1986'da meydana getirilen ara seçimlerde İzmir'den milletvekili seçilmiştir. Partinin TBMM'de Mayıs 1986'da 84 olan milletvekili sayısı, aynı yıl partiden 20 milletvekilinin ayrılmasıyla 64'e düşmüştür. 1987 genel seçimlerinde ise SHP oyların % 24,74'ünü ile birlikte ana karşıcılık partisi durumuna gelmiş ve TBMM'deki milletvekili sayısı 99'a terfi etmiştir. Partinin genel sekreterliğine ise Temmuz 1989'da Deniz Baykal getirilmiştir. SHP, Mart 1988'de meydana getirilen genel seçimlerden, il genel meclisi seçimlerinde oyların % 28,8'ini ile birlikte birinci parti olarak çıkmış ve Ankara, İstanbul, İzmir benzer biçimde üç büyük il de dahil olmak suretiyle 39 ilin belediye başkanlığını kazanmıştır. 1989'da toplanan Muhteşem Kurultay'da Deniz Baykal da genel başkanlığa adaylığını koydu, ama seçim sonucunda Erdal İnönü başkanlığını korudu. Aynı yıl Toplumcu Enternasyonal'e üye olan parti, 1990 mahalli seçimlerde ANAP'ın arkasından ikinci parti oldu.Bu oy kaybının arkasından meydana getirilen muhteşem kurultayda Deniz Baykal, İnönü'ye karşı genel başkanlığa aday olduysa da kazanamadı. 1991 genel seçimlerinde Güneydoğu Anadolu'nun illerinde Halkın Emek Partisi (HEP) adaylarını gösteren SHP, bu seçimlerde oyların ama yüzde 20,7'sini alabildi ve 88 milletvekili çıkardı. Partinin oylarındaki bu gerileyiş, parti içindeki muhalefeti bir kez daha harekete geçirdi ve Baykal tekrardan genel başkanlığa aday oldu; ama bu kez de kazanamadı. SHP, seçimlerin arkasından Süleyman Demirel başkanlığındaki Doğru Yol Partisi ile bir koalisyon hükümeti kurdu; İnönü, devlet bakanı ve başbakan yardımcısı oldu. Ocak 1992'de Baykal'a karşı tekrardan genel reis olarak İnönü seçildi; ayrıca HEP kökenli milletvekilleri SHP'den ayrıldı ve partinin meclisteki iskemle sayısı 52'ye indi. Cumhuriyet Halk Partisi'nin tekrardan açılması üstüne bir takım SHP'liler ve ayrıca Deniz Baykal partiden ayrılarak CHP'ye katıldılar. 1993'te meydana getirilen genel başkanlık seçimine İnönü katılmadı ve Murat Karayalçın genel reis seçildi. Bir süre sonra CHP ve SHP'nin birleşmesi için meydana getirilen emekler pozitif sonuçlandı ve SHP, CHP'ye katılmak suretiyle kendini fesh etti. İki partinin birleşmesi amacıyla meydana getirilen kurultayda genel başkanlığa Deniz Baykal seçildi. 24 Aralık 1995'teki genel seçimlerde oyların ama ortalama % 11'ini alan CHP, 550 üyeli TBMM'de yalnızca 49 milletvekilliği elde etti. 1999 erken seçiminde CHP yüzde 10 barajın altında kaldığından milletvekili çıkaramadı, parlamento haricinde kaldı. Bunun üstüne Deniz Baykal ve ekibi, parti yönetiminden çekildi. CHP başkanlığına Altan Öymen seçildi. Tarhan Erdem de genel sekreterliğe getirildi.
Toplumsal Çalışmacı (Toplumsal Hizmet Uzmanı)
Demokrat yurttaş olmanın gerekleri nedir?
Toplumsal Siyaset ve Avrupa Toplumsal Fonu
Kaynak:msxlabs.org
YORUMLAR