Türkiye’de bulunan yeraltı suları, kaynaklar hangileridir? Türkiye’deki kaplıcalar ve maden suları hakkında bilgi. Türkiye’nin Yeraltı Sula...
Türkiye’de bulunan yeraltı suları, kaynaklar hangileridir? Türkiye’deki kaplıcalar ve maden suları hakkında bilgi.
Yağışlarla yeryüzüne düşen suların bir kısmı yüzeyden akarken bir kısmı da yer altına sızarak orada akış oluştururlar. Bunlara yer altı suyu, yer altı sularının kendiliğinden yeryüzüne çıkmış olduğu bölgelere de kaynak adı verilir.
1. Yer Altı Suları
* Ülkemiz yer altı suları bakımından oldukça varlıklı sayılır. Jeolojik yapı ve yer şekilleri yer altı sularının özelliklerini belirler. Vatanımızda bilhassa kıyı bölgelerimizdeki ovalar ve deltalar oldukça varlıklı yer altı suyuna haizdir. Ek olarak karstik alanlarımızda da yer altı suyu oldukça fazladır.
* Ülkemizin bazı yörelerinde, bilhassa yarı kurak sahalarda, tarımda sulama için yer altı suyundan faydalanılır. Mesela Karapınar (Konya), Ceylanpınar (Şanlı Urfa), Polatlı (Ankara) Sivrihisar (Eskişehir)daki tarımsal alanlarda yer altı suyundan yaralanma önemlidir.
* Bazı şehirlerimizin içme suyu da yeraltı sularından sağlanır. (Bursa, İzmir, Eskişehir, Konya, Niğde, v.b)
2. Kaynaklar
Artezyen Kaynaklar: Bilhassa kıvrımlı yapılarda iki geçirimsiz katman içinde bulunan geçirimli tabakalarda basınçlı yer altı suları birikir. Bu suların bulunmuş olduğu alanlar sondajla açılırsa bu sular basınçlı bir halde fışkırır. Bu şekilde kaynaklara artezyen kaynak adı verilir.
Artezyen kaynaklar, Kayseri, Bursa, İnegöl, Erzurum, Malatya, Eskişehir, Muş ovalarında, Ege kıyı ovalarının kenarlarında ve Çukurova’da yaygındır.
Karstik Kaynaklar: Kireç taşlarının çatlaklarından sızan suların, yer altı boşluklarında toplanması ve bunların vadi tabanı ile yamaçlarında bolca debili akması sonucunda oluşurlar.
Fay kaynakları: Fay hatlarındaki çatlaklardan yeryüzüne çıkan suların oluşturduğu kaynaklardır.
Vatanımızda fay kaynakları en fazlaca Ege ve Cenup Marmara bölgelerindeki grabenler süresince görülür. Ek olarak Şimal Anadolu Fay hattı üstünde de bu tür kaynaklar oluşmuştur.
Türkiye’nin kaplıcaları ve maden suları
* Yerin derinliklerine sızan sular, yerin iç ısısının etkisiyle ısınarak yeryüzüne çıkarlar. Bu şekilde oluşan sıcak su kaynaklarına termal kaynak ya da kaplıca adı verilir. Eğer bu kaynakların suyu çok sıcak ise ve tazyikli olarak yeryüzüne çıkıyorlarsa, bunlara gayzer, suları azca sıcak ise bunlara da ılıca denir.
* Sıcak su kaynakları hem de bileşimlerinde çözünmüş hâlde kimyasal madde bulundururlar. içinde mineral bulunduran bu sular maden suyu olarak adlandırılmıştır.
1. Cenup Marmara kaplıcaları
Cenup Marmara’daki kaplıcalar Balıkesir, Bursa ve Çanakkale çevresinde yoğunlaşmıştır. Mühim olanları şunlardır:
* Bursa’da Çekirge, Kaynarca, Armutlu ve Kükürtlü kaplıcaları
* Balıkesir’de Güre, Derman, Hisaralan, Pamukçu, Gönen ve Kepekler kaplıcaları ve içmeceleri
* Sakarya’da Akyazı – Kuzuluk, llıcaköy ve Kilhamamı kaplıcaları
* Çanakkale’de Kestanbol kaplıcası Yalova ile inegöl’deki Oylat kaplıcaları
2. Batı ve Güneybatı Anadolu kaplıcaları
Bu bölümdeki kaplıcalar, İzmir, Denizli, Aydın ve Muğla’da yoğunlaşmıştır.
Başlıcaları şunlardır:
Isı (°C)
Tatvan Maden Suyu (Tatvan)
11,5
YORUMLAR