Aruz ölçüsü ile yazılan şiirlerdeki ölçü sorunlarını yenebilmek için kullanılan yöntemlerden / kurallardan birisi olan Zihaf (Kısma) hakkınd...
Aruz ölçüsü ile yazılan şiirlerdeki ölçü sorunlarını yenebilmek için kullanılan yöntemlerden / kurallardan birisi olan Zihaf (Kısma) hakkında bilgiler.
Zihaf, imalenin tersidir. Arapça ve Farsça’daki uzun heceyi, ölçünün gerektirdiği yerde kısa hece gibi okumaya zihaf denir. Burada dikkat edilecek şey, imalenin Türkçe heceleri çekip uzattığı, zihafın ise Arapça ve Farsça heceleri kıstığıdır.
Eski şairler zihafı hoş karşılamazlar, bir çeşit beceriksizlik sayarlardı. Ama yeri gelince en ünlü şairler bile bu kusuru işlemekten kendilerini alamamışlardır. Örneğin Nef’î şu mısrasında, ölçüye uymak tasası yüzünden açık olarak göze çarpan bir zihaf yapmıştır :
Hâbgâh eyler gazale pehlu-yu şir-i neri
Bu mısradaki pehlû sözcüğünün son hecesi açık-uzun hecedir. Ölçüye uydurmak çabasıyla mısrada açık-kısa hece olarak kullanılmıştır. Yani zihaf yapılmıştır.
YORUMLAR