Dalga Aşındırma Şžekilleri Rüzgarın deniz yada göl yüzeylerine çarparak su moleküllerini harekete geçirmesiyle dalgalar oluşur. Fakat gelgit...
Dalga Aşındırma Şžekilleri
Rüzgarın deniz yada göl yüzeylerine çarparak su moleküllerini harekete geçirmesiyle dalgalar oluşur. Fakat gelgit ve deniz tabanlarında meydana gelen depremler sonucu da dalgalar oluşur. Denizlerde ve okyanuslarda görülen bir başka hareket akıntılardır. Akıntılar düzey farkı ve tuzluluk farkı benzer biçimde nedenlerle oluşur.1. Falez (Yalıyar)
Yüksek kıyılarda dalganın zaman içinde kıyıyı alttan oyması ile oluşan dik kıyı şekline falez denir. Dalgalar, çarptıkları yüksek kıyıları alttan aşındırır. Alttan oyulan kıyıların üst kısımları zaman içinde çöker. Böylelikle falez ismi verilen dik kıyı şekilleri meydana gelir.
Bu vaka kıyıların gittikçe daha dik olmasına ve kara içine doğru gerilemesine neden olur.2. Aşınım Platformu (Abrazyon)
Gerileyen kıyı çizgisi ile eski kıyı çizgisi içinde uzanan, dalga aşınımının oluşturduğu düzlüklerdir. Derin kıyılardaki aşınmanın devam etmesi sonucu, kıyı süresince uzanan falezlerin gerilemesiyle oluşmuş, sığ sularla kaplı olan düzlüklerdir.3. Kıyı Mağarası ve Tabii Köprüler
Dalgalar, falezlerin alt kısmını daha süratli aşındırır. Bu aşındırma sonucunda karaya doğru ufak mağaralar oluşur. Derin kıyılardaki aşınma faaliyetleri esnasında, tabakaların zayıf kesimlerinin aşınması mağara ve köprülerin oluşmasına neden olur.
Bununla birlikte bu mağaraların içten birleşmesi ile tabii köprüler meydana gelir.Dalga Biriktirme Şžekilleri
1- Kıyı Oku
Dalgaların taşımış olduğu malzemeleri deniz içinde ya da kıyıya paralel bir biçimde biriktirmesiyle kıyı oku oluşur.2- Lagün (Kıyı Set Gölü)
Koy ve körfez önlerinin kıyı okları ile kapanması sonucu oluşan göllere lagün ismi verilir.
Örnek: Durusu (Terkos), Büyük ve Minik Çekmece, Akyatan Gölü.3- Tombolo (Bağlama Seti)
Denizdeki bir adanın kıyı okları ile karaya bağlanması sonucu oluşan şekillere tombolo ismi verilir.
Örnek: Marmara’da Kapıdağ Yarımadası.4- Sahil (Plaj)
Dalgaların aşındırmasıyla kıyıdan koparılan parçalar, dalgaların ilerleme gerileme hareketi sonucunda giderek ufalanır. Dalgaların bu ufak boyutlu malzemeleri alçak kıyılarda biriktirmesi sonucu kumsallar oluşur.
YORUMLAR