Deneme Çeşitleri Nedir

Tecrübe etme türünde eserleri içerik ve ifade özellikleri bakımından “senli benli” (“resmi olmayan” ya da “kişisel”) ve “düzen...

Kur'an-ı Kerim'de insanın üstünlüğünü ve özelliğini konu alan ayetler hangileridir?

Sumatra Adası Nerededir?

Satrançta Rok Ne Demek? Nasıl Yapılır?

Tecrübe etme türünde eserleri içerik ve ifade özellikleri bakımından “senli benli” (“resmi olmayan” ya da “kişisel”) ve “düzenli” (resmi) olmak suretiyle ikiye ayırmak mümkündür.

---

Resmi Olmayan Tecrübe etme

---

“Senli benli deneme” Fransa’da Montaigne ile adım atmıştır denebilir.Bu tür tecrübe etme yazılarında önyargılarına, kati bir sonuca yönlendirici düşüncelerine ve belli başlı eğilimlere rastlanmaz. Bu şeklinde yazılarda diri ve içten bir konuşma dili kullanılır; betimlemeye, gülmeceli anlatmaya (gülmece) ve ince anlamlı laflara (nükteye) geniş yer verilir.

---

Resmi Tecrübe etme

---

Tertipli denemenin ilk örneklerini ise İngiltere’de Bacon vermiştir.Bu şekilde tecrübe etme yazılarında ifade şekli olabildiğince nesnel, yoğun, ağırbaşlı, kısa ve özlüdür. Bu tür tecrübe etme yazıları, zaman içinde, ele alınan mevzular, ifade şekli ve uzunluk bakımından değişikliklere uğramış, başlangıçtaki hususi durumunu yitirmiştir.Bugün, tertipli denemelere özelliklerine bakılırsa daha çok “makale”, “inceleme”, ya da “tez” ismi verilmektedir.